72. MÃ CHU
LO XA RẮC RỐI, MƯU SÂU CĂN BẢN
Mã Chu (năm 601 - 648) tự Tân Vương, người Trì Bình, châu Bác (nay
là Trì Bình Sơn Đông), tuổi nhỏ mồ côi, nhà nghèo hiếu học, có chí nhìn ra
thấy rộng. Năm Vũ Đức làm trợ giáo châu Bô, không coi việc mà đi châu
Mật (nay là Chư Thành Sơn Đông), dưới sự giúp đỡ tiền bạc của Triệu
Nhân Bản, chuyển đến Trường An và ở nhờ nhà Trung Lang tướng Thường
Hà. Đúng vào lúc Đường Thái Tôn lệnh cho trăm quan viết thư nói được,
Mã Chu giúp Thường Hà trình bày hơn 20 việc, đều hợp ý Đường Thái
Tôn. Thái Tôn lấy làm lạ về năng lực, hỏi Thường Hà. Thường Hà tâu:
Việc đó không phải chủ ý của thần mà là gia khách của thần tên là Mã Chu.
Thái Tôn lập tức triệu kiến Mã Chu, chưa thấy đến, cho sứ giục bốn lần.
Khi gặp, nói chuyện rất vui, phong làm Trực môn hạ tỉnh, rồi Giám sát ngự
sử. Mã Chu “biết rất rõ rắc rối của công việc”, giỏi biện luận, tấu sớ giỏi,
rất được Thái Tôn tín nhiệm. Thái Tôn từng nói: Ta và Mã Chu, chỉ tạm
không gặp là đã nhớ. Trinh Quán năm thứ 18 (năm 644) được phong Trung
Thư Lệnh kiêm Thái tử Tả thứ tử, kiêm chức ở cả hai cung (cung vua và
cung Thái tử), đồng thời là Lại bộ Thượng thư. Mã Chu xử sự bình tĩnh, rất
được người đương thời khen. Đường Thái Tôn đánh giá Mã Chu là: Chu
thấy việc nhanh nhạy, tính rất cẩn thận. Các kiến nghị trẫm đều tiếp nạp,
phần lớn là vừa ý. Mã Chu đã có nhiều mưu lược, theo sử tịch thấy có các
mưu lược chủ yếu sau:
SÙNG ĐẠO HIẾU, TRỌNG CÚNG TẾ,
KHÔNG QUÊN GỐC
Trinh Quán năm thứ 5 (năm 631) Đường Thái Tôn ra lệnh trùng tu cung
Nhân Thọ đời Tuỳ (nay là Tây Lâm Du - Thiểm Tây), sau khi sửa chữa
xong đổi tên là cung Cửu Thành. Năm sau Đường Thái Tôn chuẩn bị đến
cung Cửu Thành tránh nóng, dưỡng bệnh. Mã Chu cho là không được, ông
