74. ĐỊCH NHÂN KIỆT
KẾ HAY PHÒ VŨ CHU,
MƯU SÂU KHÔI PHỤC ĐƯỜNG
Địch Nhân Kiệt (năm 630 - 700), tự Hoài Anh người Châu Tinh, Thái
Nguyên (nay là thành phố Thái Nguyên, Sơn Tây), xuất thân từ gia đình
quan lại, ông nội là Địch Hiếu Tự, trong những năm Trinh Quán đã từng
làm Thượng thư tả thừa, cha là Địch Tri Tốn, từng làm Trưởng sử châu
Duệ. Địch Nhân Kiệt từ nhỏ hiếu học, hiểu rõ kinh nghĩa, trúng tuyển thi
cử mà bước vào con đường làm quan. Trước tiên làm quan địa phương như
Tham quân, Pháp Tào... sau đó làm quan chính trực, tài hoa hơn người,
được Đường Cao Tôn thưởng thức nâng chức về làm quan trong triều, đã
từng giữ các chức Đại lý thừa, Thị ngự sử, Thị lang bộ công, Thượng thư tả
thừa, Đô đốc, Thị trung, Trung thư lệnh (chức tể tướng) v.v... Sau khi chết
được tặng Văn Xương hữu thừa tướng, thuỵ là “Văn Huệ”, truy tặng Tư
Không, truy phong Lương Quốc Công.
Địch Nhân Kiệt là vị tể tướng nổi tiếng thời kỳ Vũ Tắc Thiên xưng đế,
một trong những nhà chính trị kiệt xuất đời Đường. Ông trí tuệ hơn người,
tài hoa xuất chúng, làm quan cương chính, gặp việc quả đoán, dám nói dám
làm, lại nhiều mưu lược, vì dân tính kế, vì nước nghĩ mưu. Những kế sách
dâng lên của ông đã làm Vũ Tắc Thiên một người trí tuệ thông minh, quyền
mưu hơn người, khâm phục, khen là một nhà mưu lược kiệt xuất trong lịch
sử Trung Quốc.
TÀI HOA, CAO TÔN TIN
Địch Nhân Kiệt có kỳ tài. Nhưng tài hoa của ông là trải qua sự cố gắng
của bản thân mà có được. Có ba mẩu chuyện nhỏ đủ để nói rõ. Thứ nhất,
chuyên tâm học tập, nghiên cứu. Lúc còn ít tuổi, Địch Nhân Kiệt đọc sách
vô cùng chuyên tâm, lại rất thông tuệ. Có một lần, nhà ông có một người
làm phạm vào án công, huyện lại đến nhà ông điều tra, tìm hiểu, mọi người
