điểm đột xuất nhất là một loạt hệ thống “Lễ” và “Hình” do Chu Công chế
định ra. “Lễ” dùng trong nội bộ những người thống trị, “Hình” dùng để cai
trị nô lệ. Tác dụng của Lễ ở chỗ duy trì bảo vệ đẳng cấp trong nội bộ quý
tộc, quan hệ quân thần, quan hệ gia đình, tế lễ thần linh trên trời. Tất thảy
mọi hoạt động đều phải dựa theo lễ nghi cố định mà tiến hành. “Định thân
sơ, quyết hiềm nghi, biệt đồng dị, minh thị phi” (“Lễ ký – Điển lễ thượng”).
“Hình” dùng để đối phó với sự phản kháng của nô lệ, như mặc hình (tức là
hình phạt thích chữ bôi mực lên mặt), tí hình (cắt mũi), cung hình (phá hoại
cơ năng sinh dục), phì hình (chặt đứt cả hai chân) và đại tích (chặt đầu)
v.v... Hình không áp dụng đối với quý tộc, chỉ dùng đối với nhân dân lao
động lớp dưới. Hệ thống tư tưởng thống trị “Lễ” và “Hình” này bắt đầu ở
Tây Chu đã trở thành quy định chuẩn tắc mà giai cấp thống trị áp dụng
trong xã hội phong kiến suốt mấy ngàn năm sau này.
Năm thứ bảy Thành Vương, Chu Công thoái vị, đem vương quyền triệt
để trao trả cho Thành Vương. Suốt cuộc đời Chu Công vì sự xây dựng và
củng cố triều đình nhà Chu đã có những cống hiến kiệt xuất. Thuật thống
trị chính trị của ông, tài năng mưu lược quân sự của ông, các phương lược
cai trị đất nước của ông đều có ảnh hưởng rất sâu sắc đối với hậu thế.
