hai phần: Phần thứ nhất là vạch trần tội ác của Thương Trụ. Phần thứ hai là
thanh minh rõ tính chất chính nghĩa của việc phạt Thương, tuyên bố kỷ luật
chiến trường, động viên binh lính dũng cảm chiến đấu. Sau khi Trụ Vương
bước lên Lộc Đài tự thiêu, Chu Công lại chủ trì nghi thức long trọng, tuyên
bố trước trời đất và Ân dân những tội trạng của Trụ Vương, chính thức bố
cáo sự diệt vong của Ân Thương, xây dựng lên triều đình nhà Chu, Vũ
Vương làm Thiên tử.
DẠY DÂN KÍNH ĐỨC,
CAI TRỊ QUỐC GIA
Chu Công từng nhận thức một cách nhanh nhạy và sâu sắc những
nguyên nhân căn bản khiến Thương Trụ diệt vong và nhà Chu hưng khởi là
ở lòng dân hướng về. Trong cuộc chiến tranh ở Mục Dã, người Ân đi đầu
trong việc hạ vũ khí, mười bảy vạn quân đội của Thương Vương đã lập tức
tan rã trước sự tiến công của bảy vạn quân Chu Vũ Vương, đã khiến cho
Chu Công nhận thức được uy lực lớn lao của sức mạnh dân chúng, ông đã
từng dùng lời của cổ nhân nói: “Nhân vô vu thủy giám, đương vu dân giám.
Kim duy Ân trụy quyết mệnh. Ngã khởi khả bất đại giám phủ vu thời!”
(“Thượng Thư - Tào Cửu”), ý nghĩa là: Con người không những cần phải
quan sát hình tượng của mình ở trong nước. Kẻ thống trị càng cần phải
quan sát hình tượng của mình ở trong chỗ dân chúng. Sự diệt vong của
quốc gia Ân Thương sao chúng ta lại không thể thực sự tổng kết bài học
lịch sử này? Ông chủ trương tổng kết kinh nghiệm lịch sử, dùng nhân dân
làm tấm gương soi. Điều này trong lịch sử của ba ngàn năm trước là một
thuật thống trị chính trị rất cao minh.
PHÂN HOÁ TAN RÃ DÙNG ÂN TRỊ ÂN
Sau khi diệt Thương, việc xử trí chủ nô lệ Ân Thương và lớp quý tộc
thượng tầng như thế nào, đó là một vấn đề bức thiết khẩn cấp trước mắt của
nhà Chu. Nếu làm không tốt chúng sẽ có thể tập hợp lại bất kỳ lúc nào để
tiến hành những hoạt động khôi phục ngôi vua, đó là một sự uy hiếp đối
với chính quyền nhà Chu mới được xây dựng. Ý tứ của Khương Thượng là
