giành thắng lợi, Phạm Trọng Yêm bị tước đoạt hàm Đãi chế, lần thứ ba bị
giáng, suýt nữa thì chết ở Lĩnh Nam. Lần này đến ngoài cửa ô tiễn hành chỉ
còn lơ thơ mấy người, nhưng Vương Chất - con người chính trực đã ôm
bệnh mang rượu đến tiễn đưa, nói: “Chuyến đi này của Phạm quân vinh dự
nhất!”. Phạm Trọng Yêm cười nói: Trước sau Phạm Trọng Yêm đã “Ba lần
vinh dự” rồi, lần sau nếu còn đến tiễn tôi, xin chuẩn bị một con dê, để làm
đồ tế! Phạm Trọng Yêm cương trực không a dua, phẩm cách hơn người của
ông, qua mấy việc này chỉ là một phần rất nhỏ.
VĂN HAY VÕ GIỎI,
MƯU SÂU LO XA
Phạm Trọng Yêm là nhà quân sự và nhà chính trị giàu mưu lược. Lúc
biên giới quan ải nguy cấp, với tuổi cao năm mươi hai ông đã nhận ấn xuất
chinh.
Qua việc thân đến mặt trận thị sát, ông phát hiện trong quân quan, chiến
trận, hậu cần cũng như trong công sự phòng ngự... của quân Tống đều có
rất nhiều tệ nạn, nếu không cải cách thể chế quân trận, áp dụng biện pháp
phòng ngự chiến lược nghiêm mật thì khó có thể xoay chuyển cục diện
chiến sự. Phòng ngự chiến lược của Phạm Trọng Yêm không chỉ là biện
pháp phòng ngự đơn thuần hoặc tiêu cực. Khi mới đến châu Diên, ông đã
kiểm duyệt toàn bộ quân lữ, nghiêm túc thực hiện cắt giảm và cải biên; từ
binh sĩ và quân quan cấp thấp, ông đã đề bạt một loạt mãnh tướng, tuyển
chọn được không ít dân binh trong cư dân địa phương, lại triển khai huấn
luyện quân sự nghiêm chỉnh, đã từ thể chế ra trận trước sau theo cấp bậc
quân đội thấp, cao, đổi thành chiến thuật ứng biến căn cứ vào tình hình địch
mà linh hoạt xuất quân. Ông còn tiếp thu kiến nghị, xây dựng lô cốt, củng
cố thành luỹ. Thành tâm đoàn kết dân tộc thiểu số ở vùng ven biên giới,
khảng khái ưu đãi, lập công ước thưởng phạt nghiêm. Hiệu lệnh của ông rõ
ràng, yêu mến quân sĩ, đối với các bộ lạc đến qui phục đều thành khẩn tiếp
nhận, tín nhiệm không nghi ngờ. Những biện pháp nói trên của ông đã dần
dần dựng lên ở biên cương một lá chắn kiên cố, khiến người Tây Hạ đương
