thời, tìm tòi con đường cải cách, để bổ sung và kế sách hay trị quốc của
ông. Thế là Khánh Lịch năm thứ bảy, ông lại rời kinh đô, cát bụi dặm
trường tới huyện Ngân (nay là Ninh Ba - Triết Giang) bên bờ biển Đông
làm một tri huyện.
Trong thời gian làm quan ở huyện Ngân, ông thấy vùng ven biển này, tuy
hoàn cảnh rất tốt, nhưng trăm họ đói nghèo, chán chường; tấm lòng trách
nhiệm của quan phụ mẫu đã làm cho ông nghĩ ngợi, lập tức tổ chức người
tiến hành khảo sát tình hình xây dựng thủy lợi đồng ruộng bị phá hoại, tiến
hành điều tra tình trạng quan viên cường hào xem trăm họ như cá thịt,
hoành hành trong thôn, đồng thời báo cáo lên quan viên cấp trên tình hình
đói rách của trăm họ vùng Đông Nam. Ông muốn bắt đầu từ thay đổi tật
bệnh huyện lại thoát ly thực tế dân sinh, sau khi đã làm rõ được tình hình
cơ bản lập tức phát triển cái có lợi, trừ bỏ cái có hại. Ông động viên trăm
họ không phân biệt nam nữ già trẻ cùng sửa chữa xây dựng công trình thủy
lợi, nạo thông kênh ngòi, bến cảng sông, xây dựng đê điều, chiếu cố cả tích
nước và tháo nước, để có lợi cả khi hạn và khi úng, nâng cao hiệu quả sản
xuất nông nghiệp. Xem xét tới ngư dân địa phương gặp khó khăn giáp vụ
khi lũ mùa xuân ra biển đánh cá, Vương An Thạch quyết định lúc bình
thường trả lương cho ngư dân, nông dân vay với lãi thấp, đến thu hoạch vụ
thu thì trả lương thực và lãi, đó là để giúp họ giải quyết khó khăn mùa xuân
thì đói. Ông cho trăm họ vay thóc công, sau mùa thu trả lại kèm thêm một
chút lãi, khiến cho thóc lúa dự trữ trong kho được thay thóc cũ bằng thóc
mới, trăm họ huyện Ngân cũng cảm thấy thuận tiện. Đồng thời với việc
khuyến khích nông, tang, Vương An Thạch còn xây dựng trường học,
khuyên dân đi học. Kết quả của ba năm làm quan ở huyện Ngân là đã sửa
chữa khôi phục được thủy lợi ruộng vườn, làm dịu tình hình tai họa, phát
triển sản xuất, đời sống của trăm họ được nâng cao. Đó là thưởng thức
bước đầu của cải cách xã hội mà Vương An Thạch đưa ra.
Hoàng Hựu năm thứ ba (năm 1051), Vương An Thạch được cử làm
Thông phán châu Dự (nay là miền Trung An Huy). Tháng tư năm đó, lưỡng
triều nguyên lão Tể tướng Văn Ngạn Bác giới thiệu tiến cử Vương An
