Thạch với triều đình, nói ông coi nhẹ danh lợi, cầu xin đề bạt vượt cấp, với
ý đồ lấy việc này để kiềm chế phong khí cạnh tranh, chạy vạy vì danh lợi,
nhưng Vương An Thạch đã lấy bốn lý do: Bà nội tuổi già, tiên thần chưa
táng, em trai em gái đã lấy vợ lấy chồng, nhà nghèo người đông khó có thể
ở kinh đô, để từ chối. Âu Dương Tu tiến cử ông làm gián quan, ông cũng tạ
từ. Vương An Thạch tự thấy thời cơ còn chưa chín muồi, nên vui lòng ở
bên dưới tiếp tục mò mẫn con đường cải cách, đó chính là nguyên nhân
quan trọng khiến ông luôn từ chối đề bạt.
Thời đại mà Vương An Thạch sinh sống là trung kỳ của nhà Tống, lúc
đó đất nước phải đối mặt với hai vấn đề trọng đại, một là do chiến tranh
liền nhiều năm, tạo nên quân phí và chi tiêu to lớn, khiến triều đình đối mặt
với khủng hoảng tài chính nghiêm trọng, hai là xu thế đất đai luôn bị thôn
tính ngày càng nghiêm trọng và tình trạng sản xuất sinh hoạt của nông dân
không ngừng xấu đi, theo đó dẫn đến mâu thuẫn giai cấp gay gắt lên. Để
uốn nắn thế sự, thay đổi truyền thống phong tục, Vương An Thạch đã từng
vô cùng xúc động dâng lên Tống Nhân Tôn bức thư vạn chữ cho rằng: Tài
lực của thiên hạ ngày nay ngày càng khó khăn nghèo thiếu, phong tục ngày
càng suy đồi bại hoại mà nguyên nhân là không biết quy luật, không tuân
theo chính lệnh của tiên vương. Tuân theo chính lệnh của tiên vương là
tuân theo tinh thần chính lệnh của tiên vương. Chỉ có tuân theo tinh thần
chính lệnh của tiên vương, thì những thay đổi, biến cách mà chúng ta tiến
hành mới không quấy nhiễu nghe nhìn của người thiên hạ huyên náo, và
cũng không làm cho người thiên hạ huyên náo, và điều đó tất nhiên là phù
hợp với chính lệnh của tiên vương. Dựa vào nhân lực vật lực của người
thiên hạ để sản sinh ra tài phú của thiên hạ, trưng thu tài phú của thiên hạ
để cung cấp cho phí dụng của thiên hạ, những thái bình trị thế từ xưa đến
nay chưa từng vì tài phú quốc gia không đủ mà tạo thành nỗi lo lắng của
quốc gia. Nỗi lo lắng là ở chỗ trị lý vi chính không phù hợp với quy luật
của nó. Nhân tài làm quan giữ các chức đã không đủ mà kinh thành, nông
thôn lại thiếu nhân tài có thể sử dụng, trọng trách của quốc gia, giữ gìn
cương vực, liệu bệ hạ có thể lâu dài dựa vào vận may trời cho làm phép
