NGỪNG KHOANH ĐẤT, TRỊ THUỶ HẠI,
PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT
Đồng thời với việc hoàn thành nghiệp lớn thống nhất đất nước, Huyền
Diệp vô cùng chú ý phát triển sản xuất, ngoài việc coi trọng phát triển nông
nghiệp ra, còn chú ý phát triển thủ công nghiệp và thương nghiệp. Đến
những năm cuối đời Khang Hy, bạc trắng tồn kho đã đạt hơn 50 triệu lạng,
lương thực cũng dư thừa nhiều, kinh tế hàng hóa và mầm mống của chủ
nghĩa tư bản phát triển rõ rệt so với cuối đời Minh. Thời kỳ Huyền Diệp
chấp chính đã xoay chuyển tình trạng đất đai bỏ hoang, dân số giảm nhanh
do chiến tranh lâu dài gây ra từ cuối Minh đến đầu Thanh, nâng cao nền
kinh tế phong kiến lên một trình độ mới.
Chấm dứt vĩnh viễn tệ khoanh đất. Đầu đời nhà Thanh, các vương được
phong là con em Bát Kỳ, cưỡng chiếm ruộng đất, phi ngựa khoanh vòng, ai
khoanh vòng thì người ấy được, gọi là khoanh đất. Khang Hy năm thứ 8
(1669), Huyền Diệp chỉ dụ cho Bộ Hộ: “Mấy năm nay ruộng đất của nông
dân bị khoanh cho các Kỳ, làm cho nông dân thất nghiệp, không có tiền ăn
mặc, lưu tán khổ sở, thật đáng thương!”. Do đó đã quyết định chấm dứt
vĩnh viễn.
Đồng thời còn đem ruộng đất vốn của chư vương triều Minh chưa bị
khoanh, cấp phát cho người vốn làm ruộng, đổi là nông hộ, đương thời gọi
là “Cánh danh điền”.
Trị lý Hoàng Hà. Thủy họa Hoàng Hà, đời nào cũng có, lòng sông đã
thay đổi mấy lần. Đến đầu Thanh sông Hà sông Hoài cùng chảy, bùn cát ứ
đọng ngày một nhiều, Khang Hy năm thứ 16 (năm 1677) nước sông Hoàng
Hà, sông Hoài tràn đầy 7 huyện, châu; dân chúng lưu ly thất tán. Huyền
Diệp bổ nhiệm chuyên gia thủy lợi nổi tiếng đương thời là Lạc Phụ từ tuần
phủ An Huy sang làm Tổng đốc Hà Đạo, chủ trì công trình trị lý sông. Ông
đã trước sau 6 lần Nam tuần, mỗi lần đều đến hiện trường những đoạn sông
gây họa thị sát. Khang Hy năm thứ 23 (1684) ông đi kiểm tra 180 dặm để
có chỗ lên bờ đi bộ xem xét thế nước, hỏi han tình hình. Trải qua 27 năm
