Dương Nhạn Sinh - Bạo Thúc Diễm - Chu Chính Thư
Mưu Trí Thời Tần Hán
Dịch giả: Ông Văn Tùng
Chương 47
Nghiêm Khắc Khi Hành Sự, Giữ Chữ Tín
Trương Thích thời Hán Văn Đế giữ chức quan. Việc ông công tâm thi hành
pháp luật làm cho nhiều người thời ấy có ấn tượng tốt khó quên.
Một lần đội quân Văn Đế vượt qua cầu Trung Vị, có một người từ dưới cầu
nhảy lên, tóm lấy ngựa kéo xe của vua làm cho ngựa phát hoảng. Văn Đế
cho vệ sĩ đem bắt giam người này, chờ trị tội. Trương Thích thẩm tra vụ án
này, làm rõ ngọn ngành của nó. Thì ra người này không cố ý. Anh ta nghe
tiếng lính la hét dẹp đường thì sợ quá nấp dưới chân cầu, khi thấy im ắng
liền nhảy ra, không ngờ đúng lúc xe ngựa của hoàng đế đi tới. Trương
Thích bắt người này nộp phạt rồi tha.
Sau đó Trương Thích bẩm lại hoàng thượng. Nhà vua tức giận quát: "Hắn
làm cho ngựa của ta chứ không phải của ai khác phát hoảng. Nếu ngựa của
ta không thuần thì làm đổ xe rồi". Trương Thích cũng không thay đổi quyết
định mà từ tốn nói: "Pháp luật thì vua và trăm dân đều phải tuân thủ, theo
quy định thì chỉ phạt như vậy thôi, nếu xử nặng dân sẽ mất tín. Bệ hạ giao
việc này cho thần thì thần đem sự công bằng ra xét xử, nếu thần không
chấp pháp thì trăm họ sẽ nghĩ sao? Xin bệ hạ minh xét". Vua ngẫm nghĩ hồi
lâu rồi nói: "Lời khanh có lý".
Lại có một lần có một tên ăn trộm lấy cắp chiếc vòng ngọc trước miếu Cao
Đế Tông. Văn Đế rất phẫn nộ, giao tên trộm cho Trương Thích xét xử. Căn
cứ theo luật pháp, ông kết hắn vào án phơi thây ngoài chợ. Nhà vua thấy
chưa thỏa đáng muốn dùng hình phạt tru di. Trương Thích hạ mũ, xin bãi
quan, ông nói với hoàng đế: "Theo pháp luật xử như vậy là đủ rồi. Ăn trộm
một cái vòng ngọc ở miếu Cao Tổ mà tru di, thử hỏi nếu có kẻ đào một vốc
đất ở mộ Cao Tổ thì xử tội gì?" Vua là người biết phải trái, nghe vậy khen
Trương Thích công tâm hành pháp và Trương vì vậy được thiên hạ ca ngợi.
Định tội, thi hành pháp có công bằng hay không điều này có liên quan đến
