Dương Nhạn Sinh - Bạo Thúc Diễm - Chu Chính Thư
Mưu Trí Thời Tần Hán
Dịch giả: Ông Văn Tùng
Chương 48
Kế Một Mũi Tên Trúng Hai Đích
Triều Thác là một trọng thần thời Văn, Cảnh Đế. Ông rất thông minh,
thường xuyên có mưu sách hay có tác dụng lớn đối với việc làm yên xã tắc,
rất được triều đình tán thưởng.
Đầu nhà Hán, vì loạn chiến kéo dài, kinh tế vô cùng yếu kém, từ thời Lưu
Bang đến Văn, Cảnh Đế, triều đình áp dụng chính sách kinh tế chăn nuôi,
trồng trọt. Để giảm bớt gánh nặng của nông dân, triều đình từng áp dụng
một số chính sách có lợi cho việc phục hồi và phát triển nông nghiệp.
Trong đó quan trọng nhất là miễn thuế điền. Thế nhưng nếu miễn giảm quá
nhiều sẽ ảnh hưởng đến ngân khố. Lúc đó Triều Thác nghĩ ra một kế là:
"nhập thóc lúa, bán tước vị". Và đây là chính sách trụ cột, có tác dụng lớn
lúc đó. Triều Thác đưa ý kiến: "Thực lực của thương nhân ngày càng mạnh
bọn họ nắm trong tay hàng hóa, thao túng vật giá, cho vay nặng lãi, thậm
chí còn làm cho tiểu nông phá sản. Như thế chứng tỏ, không thể xem nhẹ
vai trò của họ. Trước đây chính sách "trọng nông khinh thương", khiến cho
thương nhân trở thành lực lượng tách rời, đối lập với triều đình. Chính sách
này cần thay đổi, có thể cho họ dùng lương thực thóc lúa để chuộc tội hay
mua tước vị. Như thế kho tàng triều đình luôn đầy ắp mà có thể thực hiện
chính sách giảm thuế điền cho nông dân. Thương nhân mua thóc của nông
dân, giá thóc sẽ nâng cao, có lợi cho dân, thương nhân thì có chức vị, nâng
cao địa vị chính trị, cả ba: triều đình, thương nhân, nông dân đều có lợi
lớn." Hán văn Đế đồng ý, năm 168 trước Công nguyên hạ lệnh cho mua
tước vị Việc này tạo một cơn sốt, thương nhân lập tức đổ xô mua thóc lúa
đổi lấy chức vị. Kho tàng được một lượng lương thực đủ dùng 5 năm.
Thực ra thời đầu nhà Tần, Thương Ưởng đã thực hiện chính sách để cho
người dân, thương nhân mua tước vị trong quân đội trong sản xuất nông
nghiệp v.v... Nước Tần đã có một số lượng lớn các quan tước kiểu này. Sau
