Chương thứ VI
CÁC VỊ THẦN LINH ỨNG
38. Sử Đồng Tử
Về đời vua Hùng Vương thứ ba. Vua có một người con gái tên là Tiên Dung, mới 18 tuổi, nhan sắc xinh đẹp, không muốn lấy chồng, chỉ
thường đi chơi các sông núi xem phong cảnh. Vua yêu nàng ấy, mặc ý cho đi chơi không cấm. Mỗi năm trong tuần tháng hai tháng ba, bơi
thuyền chơi ở mạn sông làng Chử Xá (tức là làng Chử Xá, huyện Văn Giang bây giờ).
Ở làng ấy có một người tên là Sử Cù Vân và người con là Sử Đồng Tử. Hai cha con thiên tính từ hiếu, gặp khi nhà phải hỏa tai, của cải
hết sạch cả, chỉ còn một cái khố vải, cha con thay đổi nhau, ai đi đâu thì đóng. Đến khi Cù Vân phải bệnh, dặn con rằng:
- Tao mà chết đi rồi, thì cứ táng trần cho tao, còn cái khố đấy để cho mày.
Cù Vân mất, Sử Đồng Tử không nỡ để cha chết truồng, lấy khố quàng cho cha rồi mới chôn. Còn mình thì trần truồng, đói rét khổ sở,
ngày ngày đứng náu hình bên sông, chờ có thuyền buôn qua lại thì xin, hoặc là câu cá bán để độ thân.
Một hôm, nàng Tiên Dung bơi thuyền đến chơi bến làng Chử Xá, chiêng trống om thòm, đàn sáo rầm rĩ, cờ tán rợp đất, lính tráng rất
đông. Sử Đồng Tử trông thấy sợ hãi ẩn vào trong bãi lau sậy, cào cát lên nép mình xuống dưới, rồi lại lấy cát trùm lên trên.
Tiên Dung bơi thuyền đến bến ấy, nhìn trông phong cảnh vui đẹp, mới lên bãi cát đứng xem, thấy chỗ ấy sạch sẽ, giăng màn tứ vi trên
bãi cát để tắm, Tiên Dung vào màn, cởi áo xiêm tắm táp một hồi lâu, giội nước trôi cát, Sử Đồng Tử chồi lên. Tiên Dung trông thấy giật
mình, nhìn ra biết là người con giai, mới gọi hỏi căn cớ làm sao, thì Đồng Tử cũng thú thật cả đầu đuôi làm vậy.
Tiên Dung bảo rằng:
- Ta nguyên không muốn lấy chồng, nay sự đã thế này, tất là Nguyệt lão xe duyên đây.
Mới sai Đồng Tử tắm táp, ban cho quần áo, đem xuống thuyền ăn yến vui vẻ. Người trong thuyền ai cũng cho là sự kỳ dị.
Đồng Tử nhất định xin từ, không giám lấy, Tiên Dung bảo rằng:
- Thiếp với chàng là tự trời xe duyên, can gì mà từ.
Đồng Tử từ mãi không được phải nghe. Từ bữa ấy hai người kết làm vợ chồng.
Có người về tâu với vua Hùng Vương, vua nổi giận nói rằng:
- Tiên Dung không biết tiếc danh giá, chơi bời đường xá, lấy kẻ nghèo hèn, còn mặt mũi nào mà nhìn đến ta!
Tiên Dung vì thế sợ hãi không dám về, mới cùng với Đồng Tử lập ra phố xá buôn bán với dân. Buôn bán mỗi ngày một thịnh, dần dần
thành ra một làng. Các khách buôn bán ngoại quốc qua lại, ai cũng coi bà Tiên Dung làm chủ cả vùng ấy.
