NAM HOA KINH - Trang 5

Phi Nhân trong Tập- giả dẫn Địa- lý- Chí ra mà nói: Huyện Mông, thuộc về
nước Lương. Còn Tư- Mã- Trinh trong Sách- ấn dẫn lời của Lưu- Hướng
trong Biệt- Lục lại nói: "người xứ Mông, nước Tống".
Như vậy, Trang tử là người nước nào? Lương hay Tống?
Mã- tự- Luân trong Trang tử Tổng nhơn khảo nghiên cứu hai thuyết trên
đây rất kỹ, quả quyết rằng Trang tử là người nước Tống.
Theo họ Mã thì Trang tử sống vào khoảng Lương Huệ- Vương nguyên-
niên và Triệu- Huệ- Văn nguyên- niên. Lương- Huệ- Văn nguyên- niên thì
thuộc về khoảng năm thứ 6 đời Châu- Liệt- Vương, còn Triệu- Huệ- Văn
nguyên- niên thì ném vào khoảng Châu- Văn- Vương năm thứ 17. Như vậy,
chiếu theo tây lịch kỷ- nguyên, Trang tử sống vào khoảng 370 và 298 trước
Tây- lịch kỷ- nguyên, nghĩa là đồng thời với Mạnh- tử, Huệ- tử bên Á, và
Aristole, Zénon, Epicure bên Âu.
***
Sự tích truyền lại về đời sống Trang tử thật là mơ- hồ, không có chi có thể
tin là đích xác được. Nhưng, căn cứ vào sách Trang tử, những câu chuyện
thuật lại, có một giá- trị đặc biệt về phương- diện học- thuật, tưởng cũng
không nên không lưu ý.
***
Đời ông rất nghèo, gần như cơ hàn.
" Trang tử nghèo túng… sang Giám- hà- Hầu vay lúa. Giám- hà- Hầu nói:"
Tôi có cái ấp sắp nộp tiền lúa. Tôi sẽ giúp ông trăm lượng. Có được
không?"
Trang tử giận:" Hôm qua, khi Châu đến đây, giữa đường nghe có tiếng kêu.
Ngoảnh lại trông, thì thấy một con cá đang vùng vẫy trong cái vết bánh xe.
Châu tôi hỏi:" Cá đến đây để làm gì?" Cá nói:" Tôi là Thủy- thần ở bể
Đông, ông có thể giúp tôi một chén nước mà cứu tôi không?" Châu tôi
nói:" Để tôi qua chơi bên phía Nam nước Ngô nước Việt, rồi khi về, tôi sẽ
lấy nước Tây- giang về đón ngươi. Có được không?" Cá giận nói:" Tôi
đang cần nước, ông chỉ cho tôi được một ít là đủ sống. Nay nói như ông,
đợi đến lúc ông về thì đến hàng cá khô, sẽ thấy tôi nơi ấy!"
(Ngoại- Vật)