NAM HOA KINH - Trang 80

cuộc bắn bia mà định thị phi, bày tờ khế ước mà phân thắng bại. Lòng
người mãn tranh đấu cho thị phi lần đầu hao mòn, bị giết như thu đông giết
thảo mộc. Họ đắm đuối trong việc làm đó, không làm sao cho lòng họ phục
nguyên lại được. Đè nén như giam nhốt, như đè nén lời nói[xviii]. Cái lòng
gần chết, không sao khiến nó nóng lại được.
Nhưng mà mừng giận, thương vui, phản phúc, kinh sợ, phù phiếm, phóng
túng, tình dục mở rộng… đều như tiếng nhạc do chỗ hư không mà phát lên,
như đám nấm trong chỗ ẩm ướt mà sanh ra. Ngày và đêm, tiếp nhau mà
hiện ra trước mặt, ai biết được đầu mối nó nơi đâu? Ôi! Ôi! Một sớm một
chiều, ai biết được từ đâu mà sanh ra?
Không có đó, không có đây.(nhưng nếu) không có đây thì biết lấy đâu làm
chỗ căn cứ! Lý ấy đâu có xa xôi gì! Nhưng mà không rõ ai xui như thế?
Dường như có đấng Chân- tể, nhưng mà không thấy được dấu vết của Đó.
Đấng ấy có tình mà không có hình. Trăm xương chín khiếu, sáu tạng, riêng
biệt ra thì không thành một thân thể; nên phải có cái " hiệp" nó lại kia mới
thành một thân thể được. Thần thiếp riêng biệt ra, không đủ sức trị lẫn nhau
nên không thể thành một môn hộ; nên phải có cái hiệp nó lại, mới thành
một môn hộ, quân thần riêng biệt ra thì không thành một quốc gia, nên phải
có cái " hiệp" cả hai lại mới thành một quốc gia. Cá mà hiệp đặng làm nên
một thân thể, một môn hộ, một quốc gia, " cái đó" không bớt, cũng không
thêm cho thân thể, cho môn hộ, cho quốc gia, ta gọi nó là "Tình". Có kẻ
nhạn cái " hình" do đó gây ra, không quên cho đến ngày cùng tận của nó,
rồi đâm chém nhau, hại lẫn nhau, mà không biết dừng, chẳng cũng đáng
buồn sao? Có kẻ trọn đời làm mãi mà không thấy thành công, mệt mỏi mà
không biết đâu là chỗ về, cũng chẳng đáng thương xót sao? Người ta bảo
như thế mà không chết có ích gì không? Hình nó hóa đi, tâm nó cũng một
thế, cũng chẳng đáng xót xa lắm sao?
Đời người mờ mịt, há phải riêng ta mờ mịt, còn kẻ khác không mờ mịt hay
sao? Như biết lấy cái tâm đã thành của mình làm Thầy, thì ai là chẳng có
Thầy? Cái tâm thành đã sẵn có, sao còn tìm cái chi nữa mà thế nó? kẻ ngu
cũng có nó. Chưa thành được mà lòng đã có chứa thị phi, thì có khác nào
hôm nay sang nước Việt mà đã đến từ hôm trước rồi! Như vậy, tức là lấy