thùy trán trước mPFC (medial prefrontal cortex). Vùng này hoạt động khi
bạn nghĩ về bản thân - và đặc biệt với những ý nghĩa xúc cảm của một tình
huống liên quan đến bản thân. Tiến sĩ Leah Somerville và các đồng nghiệp
tại Đại học Harvard đã phát hiện ra rằng trong quá trình trưởng thành từ khi
còn nhỏ đến tuổi thanh thiếu niên, vùng mPFC trở nên nhạy bén hơn trong
các tình huống xã hội, đạt đến đỉnh điểm vào khoảng mười lăm tuổi. Tại
thời điểm này, các tình huống xã hội mang rất nhiều gánh nặng về cảm xúc,
dẫn đến phản ứng tự nhận thức căng thẳng ở cường độ cao. Đó là vì ở độ
tuổi thanh thiếu niên, suy nghĩ về bản thân - cái gọi là “tự đánh giá” — có
một chỗ đứng rất cao. Ngược lại, một bộ não người trưởng thành đã quen
với khả năng tự cảm - như khi người đó phát hiện chỗ hư hại trên đôi giày
mới - và kết quả là một người trưởng thành không quan tâm đến cảm giác
về việc ngồi trong gian trưng bày đó nhiều như thanh thiếu niên.
TẠO DỰNG TRÍ ÓC THANH THIẾU NIÊN
Sau thời thơ ấu, ngay trước thời điểm dậy thì là giai đoạn thứ hai của sự sản
xuất quá mức: thùy trán trước trồi lên các tế bào mới và những kết nối mới
(synapse), tạo ra các con đường mới để định hình. Sự dư thừa này diễn ra sau
khoảng một thập niên tinh giản: tất cả trải dài theo những năm niên thiếu của
chúng ta, những kết nối yếu hơn được giản lược trong khi những kết nối mạnh
mẽ hơn được củng cố. Kết quả của sự mỏng đi này là khối lượng của vỏ não trán
giảm khoảng 1% mỗi năm trong thời kỳ thanh thiếu niên. Hình dạng của mạng
lưới thần kinh trong thời kỳ này định hình chúng ta cho những bài học trên con
đường trưởng thành.
Do nhưng thay đổi to lớn diễn ra trong các khu vực não cần thiết cho lý luận
cao hơn và sự kiểm soát các nhu cầu, tuổi thanh thiếu niên cũng là thời gian thay
đổi nhận thức một cách chóng mặt. Vùng thùy trán trước dlPFC (dorsolateral
prefrontal cortex), quan trọng cho việc kiểm soát xung lực, là một trong những
khu vực trưởng thành muộn nhất, và chỉ đạt đến trạng thái tốt nhất ở những năm
đầu của độ tuổi 20. Trước khi các nhà khoa học thần kinh nghiên cứu chi tiết, các
