CHƯƠNG XXI
VỀ TÍNH HÙNG BIỆN CHỐN NGHỊ VIỆN Ở HOA KÌ
Ở các quốc gia quý tộc trị, mọi con người đều có quan hệ với nhau và phụ
thuộc lẫn nhau. Giữa tất cả mọi người có một mối liên hệ thứ bậc cao thấp
nhờ đó mà giữ cho được anh nào ở nguyên vị trí anh đó và toàn thể mọi
người thì phải phục tùng. Có chút gì đó tương tự như vậy vào thời nay tại
các cuộc đại hội nghị chính trị của các quốc gia đó. Một cách tự nhiên, các
đảng phái xếp hàng ở đó dưới trướng các ông thủ lĩnh được người ta phục
tùng theo một thứ bản năng chẳng qua chỉ là kết quả của những thói quen
tiêm nhiễm từ đâu đó. Các đảng phái này đem các tập tục của cái đại xã hội
vào bên trong cái tiểu xã hội kia.
Tại các nước dân chủ, thường khi có một số đông công dân cùng đi với
nhau tới cùng một điểm; nhưng mỗi người vẫn tựa hồ như tự mình đi tới chỗ
đó, hoặc họ tự ve vuốt là đã tự mình làm điều đó. Đã quen với việc quy
chuẩn hành động của mình theo những xung động cá nhân, các công dân này
rất không thoải mái khi phải khuôn mình theo quy chuẩn áp đặt từ bên
ngoài. Sự thích thú và tính độc lập như thế theo chân họ đi vào các hội đồng
quốc gia. Nếu ở những hội đồng đó mà họ có đồng ý liên kết với các công
dân khác để đeo đuổi một mục tiêu chung, thì ít ra họ cũng muốn được làm
chủ trong việc hợp tác theo cách riêng của mình để đạt tới thành công
chung.
Từ đó mà, trong các xứ sở dân chủ, các đảng phái không chịu đựng được
cảnh mình bị điều khiển và họ chỉ tỏ ra bị lệ thuộc một khi cận kề nguy cơ
rất to lớn. Song ngay cả trong hoàn cảnh đó, khi quyền uy của những người
