CHƯƠNG XV
VÌ SAO NIỀM TIN TÔN GIÁO THỈNH THOẢNG LẠI
KHIẾN CHO NGƯỜI MĨ NGOẢNH MẶT ĐI KHỎI
NHỮNG HƯỞNG THỤ VẬT CHẤT
Ở Hoa Kì, đến ngày Chủ nhật hàng tuần, đời sống thương mại và sản xuất
công nghiệp của cả nước hầu như bị đình trệ; mọi tiếng động cũng im bặt.
Một cuộc nghỉ ngơi đi vào bề sâu, hoặc đúng hơn là một thứ tĩnh tâm trang
trọng diễn ra sau cuộc nghỉ ngơi; đến lúc tâm linh con người trở về với
chính mình và tự ngắm mình.
Trong ngày chủ nhật đó, những địa điểm dành cho buôn bán đều vắng
tanh; mỗi công dân, con cháu bám bíu quanh, cùng đi đến một nơi thờ; tại
đó có những người diễn thuyết về bao điều kì lạ dường như chẳng quen lỗ
tai ông ta. Diễn giả nói về vô vàn điều xấu xa có nguyên nhân từ sự kiêu
ngạo và tính tham lam. Người ta nói với vị công dân này về sự cần thiết điều
hoà các ước vọng, nói về các thú vui tinh tế chỉ gắn bó với đức hạnh, và nói
về hạnh phúc chân chính đi kèm theo thú vui đó.
Khi trở lại nhà, chúng ta không thấy ông công dân kia mở vội sổ sách
kinh doanh ra xem. ông ta mở Kinh Thánh ra; ông đọc trong đó những mô tả
cao nhã hoặc cảm động trong sự vĩ đại và lòng từ thiện của Đấng Sáng thế,
về sự kì vĩ vô cùng tận của những kiệt tác Chúa tạo ra, về số mệnh cao cả
dành cho con người, về các nghĩa vụ và các quyền của con người trước sự
bất tử.
Chính vì thế mà, từng lúc từng lúc, người Mĩ như thể trốn ra một thoáng
khỏi bản thân, và thoát ra một lúc khỏi những đam mê nho nhỏ xáo trộn
cuộc đời ông ta, và thoát khỏi những lợi ích thoáng qua đầy chặt cuộc sống
