NỀN DÂN TRỊ MĨ - Trang 333

Một thứ quyền hành kiểm duyệt con người đến như vậy hẳn sẽ làm người

dân sống trong một nước quân chủ phải nổi đoá lên; ấy thế mà ở Mĩ người ta
làm như vậy chẳng khó khăn gì.

Không thấy ở đâu lại giành nhiều quyền lực độc đoán đến thế như ở các

nước cộng hoà dân chủ, bởi vì ở đó sự độc đoán không có gì đáng sợ hết. Ta
còn có thể nói là ở nơi cái quyền bầu cử được phổ cập càng sâu tới các tầng
lớp bên dưới và thời hạn nhiệm kì càng bị hạn chế, thì tại đó viên pháp quan
càng được tự do hơn.

Từ đó mà thật khó đưa một nền cộng hoà dân chủ sang chính thể chuyên

chế. Khi viên pháp quan không do chế độ bầu cử đặt ra, thường vẫn giữ lại
những quyền và cách ứng xử của người pháp quan tại vị. Thế là đi tới chỗ
độc trị.

Chỉ có ở các chế độ quân chủ ôn hoà thì luật pháp, cùng với việc quy định

phạm vi hành động của công chức, còn cẩn thận hướng dẫn họ từng bước
nhỏ. Nguyên nhân của việc đó thực dễ thấy.

Trong các chế độ quân chủ ôn hoà, quyền lực bị phân chia giữa nhân dân

và bậc quân vương. Cả đôi bên đều quan tâm đến việc làm cho vị trí viên
pháp quan được ổn định.

Vị quân vương không muốn đem số phận công chức trao vào tay nhân

dân, sợ rằng nhân dân sẽ phản lại quyền uy của mình. Về phía mình, nhân
dân e ngại những vị pháp quan, nếu được đặt dưới quyền uy tuyệt đối của vị
quân vương, sẽ chỉ làm cái việc đàn áp tự do. Vì vậy mà người ta tìm cách
làm cho pháp quan chẳng lệ thuộc bên nào cả.

Cũng nguyên nhân đó khiến cho vị quân vương và nhân dân tìm cách làm

cho người công chức được độc lập, tìm cách có những bảo đảm chống lại
những lạm dụng vì tính độc lập của công chức, sao cho người công chức
không dùng được quyền lực của mình mà chống lại quyền uy anh này hoặc
tự do của anh kia. Thế là đôi bên thoả thuận về sự cần thiết phải vạch ra sẵn
cho người công chức một lối hành xử, và đôi bên đều có lợi ích trong việc

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.