Jefferson còn đi xa hơn nữa, và đưa vào đường lối chính trị Liên bang câu
châm ngôn này nữa: “Người Mĩ không bao giờ được đòi đặc quyền đặc lợi
từ các quốc gia bên ngoài, đặng không bao giờ bị buộc chính mình phải trao
đặc quyền đặc lợi cho người khác.”
Hai nguyên tắc đó, đúng đắn đến hiển nhiên, và quần chúng nhân dân ai ai
cũng thực hiện được, đã giản đơn hoá đến vô cùng nền chính trị đối ngoại
của Hoa Kì.
Khi nói Liên bang không nhúng tay vào công việc của châu Âu không có
nghĩa là nó chẳng có lợi ích nào ở bên ngoài phải bảo vệ, vì Hoa Kì vẫn
chưa có các láng giềng mạnh mẽ ở châu Mĩ. Do vị trí địa lí cũng như do ý
chí muốn nằm ngoài những đam mê của Cựu thế giới, Hoa Kì chẳng mong
tạo ra được những láng giềng đó cũng như chẳng vơ lấy chúng. Tương lai
vẫn còn giấu kín các láng giềng ở Tân thế giới.
Liên bang không bị trói buộc bởi các cam kết có từ trước đó. Vậy là nó lợi
dụng kinh nghiệm các quốc gia già cỗi châu Âu nhưng lại không bị bó buộc
như họ phải đem bài học quá khứ thích nghi với hiện tại. Cũng giống như
các quốc gia đó, Hoa Kì không bị bắt buộc nhận lấy một di sản to đùng do
cha ông truyền lại, pha trộn cả vinh quang và cơ cực, hữu nghị và hằn thù.
Đường lối đối ngoại của Hoa Kì thật vô cùng tự nhiên như đợi trời cho; nó
khoanh tay chờ nhiều hơn là mó tay vào hành động.
Còn bây giờ, thật khó để mà biết được rằng nền dân trị Mĩ khôn khéo ra
sao trong điều hành công việc đối ngoại của nhà nước. Về điểm này, cả kẻ
thù cũng như bè bạn của nước Mĩ đều không nên phê phán gì hết.
Còn về phần tôi, tôi sẽ không ngần ngại gì mà chẳng nói ra: tôi thấy chính
trong khi điều hành công việc đối ngoại của xã hội, các chính quyền dân chủ
tỏ ra kém cỏi nhất so với các kiểu chính quyền khác. Hầu như bao giờ cũng
vậy, kinh nghiệm, tập tục và sự học hỏi hiểu biết thường tạo ra ở các nền dân
trị cái thứ khôn ngoan trong thực tiễn hàng ngày cùng cái khoa học cư xử
với những chuyện lặt vặt đời thường có tên gọi là cái thiên lương (bon sens
− ND). Riêng cái thiên lương là đủ cho cuộc sống bình thường của xã hội;
và với một dân tộc có trình độ giáo dục hoàn thiện, sự tự do dân chủ áp dụng
