Khi mà tất cả mọi người trong lòng một xã hội quý tộc trị đều xếp hàng
bất di bất dịch theo nghề nghiệp, tài sản và nguồn gốc gia đình, thì các thành
viên của mỗi tầng lớp, vốn dĩ coi nhau như con đẻ cùng một nhà, đều cảm
thấy một mối thiện cảm với nhau diễn ra thường xuyên và mạnh mẽ, điều
này hoàn toàn không thể nào thấy diễn ra giữa các công dân của một nền
dân chủ.
Thế nhưng giữa các tầng lớp với nhau thì không có mối thiện cảm đó đâu.
Tại các quốc gia quý tộc trị, mỗi giai tầng đều có riêng những quan niệm,
tình cảm, các quyền và tập tục riêng, có cuộc tồn tại riêng. Vì vậy, những
con người tạo thành giai tầng đó chẳng thể giống với những con người thuộc
tất cả những giai tầng khác; họ không có chung cách tư duy và cảm nhận, và
gần như là họ không coi mình cùng nằm chung trong một nhân loại với
những người thuộc các giai tầng khác.
Vậy là họ chẳng thể nào hiểu rõ những gì được cảm nhận bởi những con
người khác, và cũng chẳng thể tự mình xét đoán nổi những người kia.
Tuy nhiên, đôi khi ta cũng chứng kiến cảnh những con người thuộc các
giai tầng khác nhau song lại nhiệt thành tương thân tương hỗ nhau; song
chuyện này vẫn không hề trái ngược với những nét đã nói bên trên.
Vẫn những thiết chế quý tộc trị đó, là những thứ khiến cho mọi con người
tuy cùng là giống người song lại trở nên khác nhau đến vô cùng, thì (những
thiết chế ấy) cũng là mối dây liên hệ khá chặt chẽ về chính trị đoàn kết được
họ với nhau.
Cho dù tự nhiên ra thì anh nông nô chẳng quan tâm gì đến số phận những
kẻ quý tộc, song không vì thế mà anh ta bớt cảm thấy mình vẫn có nghĩa vụ
hi sinh cho cái kẻ là ông chủ của mình nằm trong tầng lớp quý tộc kia; và
mặc dù người quý tộc đinh ninh tin rằng họ thuộc một bản tính khác với
người nông nô, song ông ta vẫn cảm thấy nghĩa vụ và danh dự của mình bắt
buộc mình phải bảo vệ những kẻ sống trong điền trang thái ấp của mình, kể
cả có khi phải nguy đến tính mạng.
