ào ào và phổ biến leo lên những tầng cao ao ước bao lâu và bây giờ thế là đã
được hứa hẹn cho phép mọi người đoạt lấy. Trong cơn hăng say chiến thắng
đầu tiên ấy, chẳng còn ai thấy điều gì là bất khả thi hết. Không chỉ những
ước vọng là không còn giới hạn nữa, mà cái khả năng thoả mãn các ước
vọng đó cũng hầu như là không có chỗ kết thúc. Giữa sự đổi mới chung và
đột ngột các tục lệ và luật pháp đó, giữa sự nhốn nháo của mọi con người và
mọi quy tắc đó, mọi công dân được nâng lên cao và tụt xuống nhanh đến bất
ngờ, và quyền lực chuyển thật nhanh từ tay này qua tay nọ, mà chẳng bàn
tay nào được mất hi vọng đến lượt mình sẽ nắm lấy.
Vả lại, ta cũng cần nhớ kĩ lại rằng, những con người đứng ra thủ tiêu một
nền quý tộc trị đều đã từng sống trong khuôn khổ luật pháp của chế độ đó.
Những người này đã từng chứng kiến biết bao điều hoành tráng của chế độ
này, và vô tình họ vẫn để mình bị tiêm nhiễm các tình cảm và tư tưởng đã
được tầng lớp quý tộc sản sinh ra. Vậy là khi tầng lớp quý tộc bị thủ tiêu, thì
tư tưởng của nó vẫn bay lượn bên trên đám đông quần chúng và con người
vẫn còn giữ gìn được những bản năng quý tộc trong một thời gian dài sau
khi đã đánh bại tầng lớp đó.
Vậy là các tham vọng bao giờ cũng tỏ ra khá to lớn chừng nào vẫn đang
còn diễn ra cuộc cách mạng dân chủ; nó vẫn còn to lớn như thế trong một
thời gian sau khi cuộc cách mạng dân chủ đó tiến hành xong.
Kỉ niệm về các sự kiện đặc biệt mà con người từng chứng kiến không hề
chỉ trong một ngày mà biến đi mất khỏi trí nhớ của họ. Những đam mê được
cách mạng gợi ra cũng chẳng tiêu ma cùng với kí ức đó. Cảm giác không ổn
định vẫn còn kéo dài mãi sau khi đã thiết lập được trật tự. Cái ý nghĩ cho
rằng thành công là chuyện dễ dàng vẫn còn sống mãi sau biết bao những
thăng trầm kì lạ đã sinh ra ý nghĩ về sự dễ dàng thành công. Vẫn còn lại mãi
mãi vô vàn ước vọng trong khi các phương tiện thoả mãn ước vọng thì lại
giảm đi từng ngày. Con người vẫn còn thích thú những tài sản lớn, mặc dù
tài sản lớn ngày càng khan hiếm đi, và ta được chứng kiến khắp nơi mọc lên
những tham vọng không cân đối và khó lòng thực hiện, chúng ngấm ngầm
