Một tốp khách xuống thuyền, hai ba tốp khách lại xuống thuyền. Chiếc
thuyền bé nhỏ của mỗi cô chỉ chở nhiều lắm là năm sáu người khách.
Khách đã đủ, thuyền các cô rời bến.
Cô lái đứng ở đầu thuyền, quay mặt về phía khách. Theo đà tay cô bơi,
mái chèo đập xuống nước, làm bắn những bọt trắng lên mạn thuyền.
Người cô cúi xuống hay đứng lên tùy theo mái chèo đưa về đằng sau hay
đằng trước. Đò lướt nhẹ nhàng trên dòng suối nhỏ nước trong vắt. Du
khách có thể nhìn thấy đám cỏ mọc ở dưới suối, hoặc những cây rong
bập bềnh theo gợn sóng.
Dòng suối quanh co chảy qua cánh đồng chiêm, hai bên bờ suối có
những ruộng mạ con gái xanh mơn mởn như tơ nõn chạy suốt tới chân
trời hoặc tới chân một ngọn núi xa xa. Đi khỏi cánh đóng chiêm, suối lọt
vào những vách đá xanh rì. Ở thuyền nhìn lên, du khách thấy những
ngọn núi đủ các hình, cao có, thấp có, xa có, gần có, ngọn đậm, ngọn
nhạt, ngọn chênh vênh, ngọn hiền từ.
Cô lái đò vừa bơi thuyền, vừa nói chuyện với khách chỉ dẫn cho khách
biết đâu là núi Gà, núi Tượng, núi Trống, núi Chiêng, đâu là động Tuyết
Quỳnh, đâu là chùa Trình. Cô lại giảng giải cho khách nghe tại sao có
suối Giải Oan, có chùa Cửa Võng, tại sao lại gọi là hang Phật Tích, tại
sao có chùa Tiên, đường lên Trời thế nào, lối xuống Địa Ngục ra sao.
Khách trẩy hội vừa nghe cô nói vừa nhìn theo phong cảnh, đồng thời
khách cũng luôn miệng niệm Nam mô mỗi khi gặp chiếc thuyền ở trong
chùa đi ra, hoặc mỗi khi vượt một chiếc thuyền khác. Cô lái đò dẻo tay
chèo, vui câu chuyện, và cũng nhẹ miệng niệm Nam mô A Đi Đà Phật
theo với du khách. Thuyền lướt sóng, đè ngọn cỏ, đi nhẹ nhẹ, bên các
thuyền khác Tiếng niệm Phật Nam mô vang động khắp dòng suối.
Mỗi khi thấy một ngọn núi, cô lái đò thường chỉ cho du khách: ''Kìa là
núi Mâm Xôi, đây núi Mẹ Bồng Con v.v...''.
Cảnh đi đò Suối là cảnh nên thơ nhất trong cuộc đi trẩy hội chùa Hương.
Khách ngồi đò, với lòng tin tưởng vô biên ở đức Phật, hướng cả tâm hồn
