dây như gàu tát nước, khiến nước ao đã đục, bị gàu quăng xuống khua
khoắng càng đục thêm.
Người làng Đông Kỵ dùng nước đục, bởi vậy dân Kinh Bắc mới khuyên
nhau vật ẩm Đông Kỵ thủy.
Làng Đông Kỵ hàng năm mở hội từ ngày mồng một Tết. Dân làng thờ
Ngài Thiên Cương đế.
Thần tích
Theo lời các bô lão kể lại thì Thiên Cương đế là tước phong của vị
Thành hoàng làng này. Đây là một vị thần được phối hưởng nơi này từ
đời Hùng Vương thứ VI. Ngài là người làng Đông Kỵ, đã có công dẹp
được giặc Xích quỷ (?).
Dẹp tan giặc, đem quân về, về đến Kẻ Chợ, Ngài được tin thân mẫu qua
đời, liền cáo quan về chịu tang.
Giữa lúc ấy giặc Ân sang tàn phá nước ta. Được tin, Ngài lập tức trở lại
Kinh thành để quyết tâm xin nhà Vua đi dẹp giặc, nhưng khi Ngài tới
nơi, giặc đã bị Phù Đổng Thiên Vương dẹp tan rồi.
Ngài rất tiếc không được thi thố tài năng, và rất hận Phù Đổng Thiên
Vương đã lập được công lớn trước Ngài. Mối hận này còn lưu truyền
mãi về sau nên giữa dân làng Đông Kỵ và dân làng Phù Đổng vẫn gầm
ghè nhau, và những khi Đức Thành hoàng làng Đông Kỵ được lịch triều
truy phong, trong khi dân làng đi rước sắc, nếu gặp dân làng Phù Đổng là
có sự xô xát ẩu đả.
Những cổ tục
Từ trưa ngày mồng một đầu năm, làng Đông Kỵ bắt đầu mở hội tế lễ
nước xách với những cổ tục đặc biệt của dân làng, hội làng kéo dài cho
tới ngày 16 tháng Giêng.
Ôm cột
