Trong dịp hội, làng lại có thi cả lợn sống. Một số người trong làng, tới
tuổi phải nuôi lợn, được làng cử nuôi lợn, làng phát cho mỗi người một
món tiền để mua lợn giống. Đang nuôi, rủi lợn chết phải mua thế con
khác. Buổi thi lợn, tất cả những người nuôi lợn đều đem trình làng cơn
lợn của mình.
Ban hội đồng làng xem xét từng con. Lợn to béo, chắc thịt mịn lông là
trúng giải. Những con lợn thi sau đó, dù trúng giải hay không đều được
đem mổ thịt để làm cỗ tế thần, và tế thần xong dân làng cùng nhau thừa
hưởng lộc làng.
Cúng chuối bóc rồi
Làng Đồng Vệ, phủ Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Yên (Vĩnh Phú) thờ một vị
thần lúc sinh tiền làm nghề gắp phân. Ngày hội làng, trong cuộc tế lễ dân
làng có nhắc tới nghề nghiệp của ông thần.
Trong các tự khí tại làng này, ngoài các tự khí ta thường thấy ở các đình
làng khác, còn có những bộ gơ và những cặp gắp sơn son thiếp vàng. Gơ
và gắp là dụng cụ của người đi gắp phân.
Hội làng cũng có nhiều trò vui, đặc biệt là đánh vật, nhưng ở làng này có
tục cúng thần bằng chuối bóc rồi, những trái chuối tiêu bóc tuột vỏ,
tượng trưng cho những cục phân, được bày vào những chiếc gơ sơn son
thiếp vàng, để lên bàn thờ để tế. Sau cuộc tế, các vị chức sắc và bô lão
dùng những cặp gắp cũng sơn son thiếp vàng, gắp những quả chuối trong
các gơ, chia thành từng xuất để làm phần cho các cụ và dân làng.
Dân làng cho rằng ăn những quả chuối thờ này rất khước. Chỉ những
người đã lo đủ lệ làng mới được chia phần chuối bóc rồi.
Xin nói thêm, làng này cho đến những năm 1945-1950 vẫn có nghề gắp
phân. Trai muốn lấy vợ, gái muốn lấy chồng, phải đi gắp phân một thời
gian mới có người lấy và khi thành hôn mới được nộp cheo cho làng.
