Tục trên chính là tục kết bạn trong lề lối hát quan họ. Không phải chỉ có
riêng trai Hoài Bão tới hát với gái Viêm Xá, mà tất cả các bọn trai biết
hát quan họ đều có thể được một bọn gái quan họ khác làng mời tới hát
đêm và thiết đãi như trên, và trái lại các trai quan họ cũng có thể mời
một bọn gái quan họ đến nhà hát đêm. Mời mọc đều do người đứng đầu
một bọn mời, và nhận lời cũng do người đứng đầu đại điện cho cả bọn
nhận lời. Tục này rất thông thường ở tất cả các xã có tục hát quan họ.
Thường một bọn trai mời bọn gái hoặc trái lại bọn gái mời bọn trai, họ
chỉ mời nhau sau khi đã cùng hát ở một hội nào, rồi vì quyến luyến nhau,
họ muốn kéo dài cuộc hát, nên mời nhau tới nhà hát một canh.
Thí dụ, mồng 4 tháng Giêng, tại xã Hữu Trấp, tục gọi là làng Chắp
huyện Võ Giàng mở hội. Trai gái quan họ kéo nhau tới hội rồi mời nhau
hát. Trai Thị Cầu cùng với gái Xuân Ái gặp gỡ nhau, hát với nhau từ lúc
tới hội cho đến lúc xế chiều, rồi họ lại cùng hát với nhau trên đường về,
đường về đi qua làng Xuân Ái, gái Xuân Ái liền mời trai Thị Cầu vào
nhà cùng hát, trai Thị Cầu nhận lời, thế là một canh hát đêm được tổ
chức. Bố mẹ các cô gái không lấy làm ngạc nhiên khi con mình mời một
bọn trai tới hát đêm. Họ lo giúp các con làm cơm đãi các bạn hát. Tục lệ
trong làng quan họ như vậy, còn chuyện có cặp trai gái nào thương yêu
nhau, đó là việc riêng giữa hai người, ở bất cứ nơi nào cũng có thể có
những cặp trai gái lẻn dắt nhau đi tình tự được. Khi bọn con trai mời bọn
con gái tới hát ở làng mình cũng vậy. Và những người dù có chồng có vợ
thì vợ hoặc chồng những người này cũng không bao giờ ghen, họ cho
rằng luyến ái nhau qua câu hát không có gì đáng kể, trong câu hát ngoài
một đôi câu chúc tụng đều là những câu hát yêu đương.
Hát trống quân
Hát trống quân cũng là một lối hát đối đáp giữa trai gái.
Hai bọn trai gái ngồi hai bên ở giữa là trống quân có căng chiếc dây, để
khi hát trai gái lấy dùi đánh vào chiếc dây này tạo nên những tiếng thình
thùng thình đệm cho lời hát.
