Hát với nhau cho hết thời kỳ ngày hội, họ trở lại đời sống bình thường,
họ gặp gỡ nhau, muốn nói chuyện yêu đương họ cũng không dám nói
một cách quá bạo dạn như trong câu hát. Những cuộc hát đối đáp dịp này
đã là dịp tết để bắt đầu cho những cuộc lương duyên về sau.
Hát đúm hát ví
Tại các tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang, nhiều vùng ngoài những lối hát trên
có tục hát đúm và hát ví.
Hát đúm trai gái hát với nhau trong ngày hội, từng bọn trai hát với từng
bọn gái. Cũng những lời yêu đương tình tứ trong câu hát, cũng những sự
hẹn hờ, mong mỏi cùng nhau sẽ như chim liền cánh, như cây liền cành.
Có những bọn người cũ đã gặp gỡ trong một ngày hội trước đến ngày hội
sau lại trùng phùng họ mừng rỡ. Sự mừng rỡ biểu hiện qua lời ca:
Bây giờ lại gặp mình đây,
Như cá gặp nước, như mây gặp rồng,
Mây gặp rồng bắt phong bắt vũ,
Cá gặp nước con ngược con xuôi.
Hát với nhau cho đến xế chiều hoặc tan hội, họ đưa tiễn nhau đến đầu
làng, tay cầm tay, mắt nhìn mắt mà lòng lưu luyến:
Mình về ta chẳng cho về,
Ta nắm cổ áo ta đề bài thơ.
Bài thơ ba chữ rành rành,
Chữ trung, chữ hiếu, chữ tình là ba.
Chữ trung dành để thờ cha,
Chữ hiếu thờ mẹ, đôi ta chữ tình,
