Quân tướng Văn Lang được tin báo động đều rút binh khí ra khỏi vỏ sẵn
sàng chờ tiến quân. Một khúc quân ca được hát lên, sau đó là ba hồi
chiêng trống, rồi cuộc tiến quân bắt đầu Mọi người chạy ùa tới trận địa.
Không có giao tranh. Cờ lệnh múa lên tượng trưng cho sự thắng trận.
Các tướng giặc quì xuống xin hàng.
Cuộc diễn trận tuy nhắc lại võ công oanh liệt của Phù Đổng Thiên
Vương, nhưng không có sự xô xát như các cổ tục đã nói trên. Diễn trận
để dân ta không quên ơn những người đã có công với đất nước, và cũng
là một cách để đề cao tinh thần thượng võ của người xưa.
Về các cuộc diễn tập, các làng Hạ Lôi và Hát Môn thờ Hai Bà Trưng
cũng hàng năm tổ chức diễn lại sự tích Hai Bà chống quân Mã Viện,
nhưng không có những cuộc giao tranh.
[1] Xem chương III, hội làng Tích Sơn.
[2] Mộc là gỗ, Tất là tên một loại cây như cây sơn. Mộc tất là một khúc
gỗ cây thuộc loại cây sơn.
[3] Cói trong Nam là cây cỏ lác.
[4] Tục này cũng như các tục đánh nhau giữa các làng và tục trai gái
đánh nhau sẽ được trình bày ở dưới đều do tài liệu của ông Lê Văn Hảo
trong bài ''Một số tục cổ của người Việt Nam qua các hội mùa" in trong
tập san Đại Học, Huế.
