Tướng Tây Sơn là Ngô Văn Sở đóng quân ở Thăng Long, được tin quân
Thanh sang, liền một mặt rút quân về đèo Tam Điệp, tức là đèo Ba Dội
thuộc địa phận tỉnh Ninh Bình (Hà Nam Ninh) ngày nay, một mặt cáo
cấp về Phú Xuân.
Quân Ngô Văn Sở rút đi, quân Thanh chiếm đóng Thăng Long.
Vua Quang Trung lúc đó mới là Bắc Bình Vương, được tin giặc đã chiếm
Thăng Long liền hội họp các tướng sĩ để bàn việc ra quân.
Theo lời yêu cầu của chư tướng, trước khi ra quân, Vương đắp đàn ở
quận Bàn Sơn và lên ngôi Hoàng đế vào ngày 25 tháng 11 năm Mậu
Thân.
Sau đó Ngài thống lĩnh đại binh ra đánh quân Tàu. Quân ta gom tất cả
mười vạn và 100 voi.
Ngày 20 tháng Chạp, đại quân kéo tới đèo Tam Điệp. Ngô Văn Sở và
Ngô Thời Nhiệm trình bày cùng nhà Vua thế mạnh của quân Thanh.
Ngài cười nói rằng:
Chúng nó sang phen này là mua lấy cái chết! Ta ra chuyến này, thân coi
việc quân, đóng, giữ, đã định mẹo rồi, đuổi quân thù chẳng qua mười
ngày là xong việc, nhưng chỉ nghĩ chúng là nước lớn gấp bội mười lần
nước ta, sau khi chúng thua một trận, tất chúng lấy làm xấu hổ, lại mưu
báo thù, như thế thì đánh mãi không thôi, dân ta hại nhiều, ta sao nỡ thế.
Vậy đánh xong trận này, ta phải nhờ Thời Nhiệm dùng lời nói khéo để
đình chỉ việc chiến tranh. Đợi 10 năm nữa, nước ta nuôi được sức phú
cường, ta không cần sợ chúng nữa.
Vua Quang Trung truyền cho chiến sĩ ăn Tết Nguyên Đán trước ngày để
đến hôm trừ tịch thì cất quân đi, đánh ngày mồng 7 tháng Giêng sẽ vào
Thăng Long mở tiệc ăn mừng.
Nhà Vua chia binh làm 5 đạo tiến ra Bắc:
