Làng xóm Việt Nam
134
công việc chung của dân làng, và toàn thể dân làng có quyền
tham dự, như tế thần, tiệc làng, tuần phòng trong làng, bầu bán
hương chức v.v... còn sinh hoạt tư nhân gồm những hoạt động
của từng người, của từng gia đình, và những hoạt động này
nhằm mục đích riêng cho một người hoặc một gia đình không
liên quan gì tới công việc của làng. Tuy vậy, mỗi người mỗi gia
đình, trong mọi hoạt động không thể có những điều gì đi ngược
lại lệ làng, đi ngược lại quyền lợi của làng, nghĩa là quyền lợi
chung của dân làng.
Thí dụ: Đầu năm, dân làng chưa làm lễ động thổ, không
ai được phép đào đất, dù là để an táng một người chết. công
việc an táng một người chết thuộc lĩnh vực sinh hoạt của cá
nhân, còn lễ động thổ là công việc chung của cả làng và vì lý
do tín ngưỡng mọi người phải đợi làng làm lễ động thỏ mới
được đào đất.
Một thí dụ thứ hai: Kênh giữ nước là của cả làng, nước trong
kênh dùng cho ruộng của toàn xã, kênh chỉ được tháo nước vào
ruộng khi toàn xã xét thấy cần, nếu không phải giữ nước kênh
để lưu trữ cho cả làng. nay một chủ ruộng không thể vì ruộng
của mình bị khô cạn thiếu nước mà tháo nước kênh được, tháo
nước như vậy có thể có lợi cho một chủ ruộng, nhưng sẽ có hại
cho làng vì kênh sẽ hết nước, khi cần không có, hoặc nước kênh
tràn vào sẽ làm hại những khu ruộng đã có đủ nước.
Mọi người làng đều tự do trong việc làm của mình, miễn là
việc làm đó không phương hại tới dân làng, không phạm tới lệ
làng và phép nước và cũng không phạm tới thuần phong mỹ
tục của làng.
Xét về sinh hoạt trong làng xã Việt nam, phải đi từ sinh hoạt
cá nhân tới sinh hoạt cộng đồng.
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
