173
Diện hình và Tổ chức
khán thủ là người đảm nhiệm trông coi việc làng, còn trương
tuần là người đứng đầu các tuần phiên. Khán thủ cũng như trương
tuần, do dân làng đề cử ra.
có nhiều làng, như làng Thị cầu, huyện Võ Giàng tỉnh Bắc
ninh (Hà Bắc), không có trương tuần mà cũng không có khán
thủ, việc tuần phòng do phó lý đảm trách, và chỉ huy các tuần
phiên để bảo vệ xóm làng.
Tuần phiên là những người trai tráng trong làng cắt ra, việc
cắt này tùy theo tục lệ từng làng. có làng tuần đinh gồm những
kẻ cùng túng, không được dự vào ngôi thứ phải cắt đi tuần, cũng
có làng việc cắt cử tuần đinh cắt theo lần lượt các trai làng từ 18
tuổi trở lên không phân biệt giàu nghèo, ngoại trừ những người
đã được tụ lệ miễn cho phu phen tạp dịch: các hàng chức sắc
quan viên, các học trò, các người đã mua nhiêu mua xã được
dự vào hàng quan viên v.v...
Việc cắt lượt trai tráng, có thể mỗi người phải xung chân
tuần phiên trong mấy năm, hoặc làng cắt cử mỗi năm một số
người, và những người này chia nhau lần lượt, mỗi đêm mươi
mười hai người để lo việc tuần phòng khắp trong làng. những
người tới phiên làng cắt cử, có thể có tiền thuê người khác đi
tuần thay mình.
ngoài việc tuần phòng trong làng, tuần phiên còn phải chịu
sự sai phái của lý dịch và phải phục dịch các hàng chức sắc kỳ
mục trong những việc công.
Việc tuần phòng trong làng để giữ gìn an ninh cho dân xã là
một việc rất quan trọng, dân làng thường đặc biệt chú ý để việc
tổ chức được nghiêm cẩn. Ở hai đầu làng, ở những chỗ ngã ba
ngã tư trong làng, và cả ở những đầu xóm, đều có điếm canh.
Làng tuy có lũy tre bao bọc, nhưng nếu không có tuần đinh tuần
phòng, không có tuần đinh canh gác, thì dù có lũy tre che chở
cho làng, kẻ gian cũng không khỏi dòm ngó.
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
