181
Diện hình và Tổ chức
Khi dân làng nhận được tờ sức của phủ, huyện về việc bầu
cử, không phải việc bầu cử tư động thi hành ngay, và dân làng
họp ngay tại đình để bầu cử người mình cho là xứng đáng. phải
có người ứng cử và người này phải nộp đơn trên phủ và huyện,
khi nhận được đơn rồi, các viên tri phủ, tri huyện còn phải xét
qua những điều kiện ấn định bởi luật lệ. nếu ứng cử viên hội đủ
những điều kiện bó buộc, đơn sẽ được chấp thuận và sẽ được tư
về làng để dân làng tổ chức việc bầu cử.
Không phải mỗi khi khuyết một chân lý dịch chỉ có một ứng
cử viên, mà thường có hai ba người ứng cử. có người vì công
tâm muốn lo việc dân việc làng, có người ham danh, có người
nhằm vào lợi lộc khi đắc cử, và chính hạng sau này thường trở
thành cường hào ác bá!
Khi có năm ba người ra tranh nhau một chân lý dịch, việc
tranh cử rất gay go và thường có những sự vận động với các
chức sắc, kỳ mục để những người này bầu cho mình. Không
khí tranh cử trong làng rất sôi nổi. Đã ra ứng cử ai cũng muốn
trúng cử, và như vậy, phải tìm cách mua chuộc các cử tri, nghĩa
là những người có quyền được đi bầu.
có những ứng cử viên làm tiệc tùng mời các quan viên, các
bô lão, lại có những ứng cử viên khác, mua quà biếu các cử tri.
Việc vận động dưới thời pháp thuộc, người ta còn thường dùng
tiền để mua chuộc lá phiếu.
Thời xưa, có làng, có lệ toàn dân từ 18 tuổi trở lên, không kể
đàn bà, đều được đi bầu, nhưng ở nhiều làng khác lại chỉ có các
hàng bô lão, chức sắc, quan viên và hương chức đương và cựu mới
được đi bầu. Việc bầu cử, dân làng thường xét theo tài đức, do đó
thời xưa, nạn cường hào ác bá ít xảy ra hơn dưới thời pháp thuộc.
Dưới thời pháp thuộc, người pháp đã tìm cách để cho bọn
tay sai được giữ những chức vụ tại các làng ngõ hầu dễ bề thao
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
