197
Diện hình và Tổ chức
vào để giữ gìn phong tục trong dân gian, và một phần các hương
ước chính là những điều ghi trong Đạo dụ này.
Gần hai trăm năm sau, vua Lê Huyền Tôn vào năm 1662 lại
có chỉ dụ khác để sửa đổi phong tục trong dân chúng. chỉ dụ của
vua Lê Huyền Tôn cũng chỉ nhắc lại những điểm chính mà vua
Lê Thánh Tôn đã nói tới với một vài điều mới, sơ lược như sau:
“Dân làng phải tôn trọng lẫn nhau theo thứ vị tuổi tác, chỉ
bảo cho nhau để giữ lấy sự công bằng chân thật và liêm sĩ.
Người già phải rộng lượng với người trẻ, đừng cậy tuổi tác tỏ
vẻ khinh bỉ kẻ ít tuổi hơn mình. Người trẻ phải kính trọng người
già đừng ỷ thế giàu có coi người có tuổi không ra gì. Trong
những ngày hội, những buổi tiệc làng, người trẻ phải kính cẩn
nhường người có địa vị và già cả lựa chọn khẩu phần, không
nên vì ly rượu miếng thịt mà gây xích mích, trái với tình tương
thân tương ái giữa dân làng.
“Dân làng không được ỷ quyền cậy thế, dựa vào số anh em
đông mà hạ uy tín của các xã trưởng, tự nhận quyền phán xét
trong việc tranh tụng hà hiếp, kẻ cô quả. Nếu trong làng có
những kẻ xấu ấy, xã trưởng thôn trưởng được quyền bắt giải
quan để trị tội.
“Riêng các xã trưởng, nếu trong làng có sự tranh tụng, phải
vô tư phân xét và hòa giải. Không được xui nguyên giục bị rồi
lại tự nắm lấy việc phân xử. Cũng không được tự đặt ra những
luật lệ riêng rồi dựa vào những luật lệ ấy mà chiếm đoạt tài
sản khiến cho các nạn nhân phải bán nhà đất cho khánh kiệt
cô lập họ không cho tham dự các buổi tập họp hội hè mà trái
với phép nước.
“Nếu những sự kiện trên xảy ra, các đương nhân có quyền
khiếu nại lên quan sở tại để truy tố can phạm và trị tội.
“Bầu cử xã trưởng, dân làng phải kén chọn trong các hàng
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
