215
Diện hình và Tổ chức
chớ sinh tình ngạnh hoán đánh chửi lẫn nhau, để cho người ta
chê cười, thì cả đôi bên đều phải phạt.
Tiết thứ IV Thưa kiện
Người trong dân, hoặc ai có điều gì bất bình mà thưa kiện
nhau, thì phải trình dân trước, chớ không được thiện tiện lên
ngay quan. hễ dân xử không xong thì mới được lên quan. Nếu
ai không tuân thế thì phải nộp một đồng bạc
(1)
nộp vào công
quĩ bản xã.
Tiết thứ VIII Đàn ông
Đàn ông con trai trong làng, không cứ con nhà quí tiện giàu
sang, ai cũng phải lấy luân lý mà sửa mình, có nghề nghiệp
mà làm ăn. Nếu người nào du thủ du thực, không chịu làm ăn,
bất nhân bất nghĩa, trái đạo làm người thì phải phạt truất ngôi
hương ẩm.
Tiết thứ IX Đàn bà
Đàn bà con gái trong dân, người nào góa bụa hay chưa
chồng, ai mà trăng hoa ong bướm, làm cho mất giá người đi,
khán thủ tuần phiên bắt được thì phải phạt một đồng bạc. Người
nào thất tiết hoang thai thì phải phạt như tiền nộp cheo. Bao
giờ lấy chồng lại phải nộp tiền lan nhai
(2)
theo như dân khoán.
........
Tiết thứ XII Trộm cắp
Trong hương ẩm, ngoài đồng tiền hoặc có kẻ gian phi trộm
cắp của công dân hay của tư gia một tí gì thức khinh vật trọng
như là tiền bạc, phục dụng, vật dụng và các giống súc vật, cùng
1. Giá tiền năm 1914, khi ông Phan Kế Bính viết tập Việt Nam Phong Tục
trong Đông Dương tạp chí.
2. Tiền nộp cheo cho làng khi nhà trai đến rước dâu.
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
