Làng xóm Việt Nam
22
Trường làng rộng rãi bao la,
Chúng tôi đi học trường nhà rất vui.
Với đầu đề “Làng tôi”, bài học thuộc lòng trên đã tả lên bất
cứ một làng nào vùng quê Bắc Việt ở trung châu, cũng như miền
ở Bắc Trung Việt. chung quanh làng bao giờ cũng có lũy tre,
dù làng nằm bên bờ sông hay trườn mình bên cạnh sườn đồi.
Lũy tre che chở cho làng rất chắc chắn, nhiều khi lũy tre dày
đến năm sáu thước, tre mọc san sát nhau súng bắn không qua.
ngoài tác dụng che chở cho làng chống cướp bóc, lũy tre còn
cung phụng cho dân làng vật liệu để làm nhà, làm lạt, đan rổ rá
và tạo nhiều đồ dùng thường nhật khác.
Nhất xã, Nhị, tam thÔN
Không phải mỗi làng chỉ có một lũy tre, có làng có đến hai
ba lũy tre, mỗi thôn có một lũy tre riêng.
Miền Bắc và miền Trung có nhiều làng nhất xã, nhị tam thôn,
nghĩa là một làng có ba bốn thôn khác nhau, ở cách nhau một
quãng đường, và giữa những thôn này là đồng ruộng, thí dụ như
làng Kim Đôi huyện Võ Giàng tỉnh Bắc ninh (Hà Bắc) nhất xã
tam thôn: các thôn ngọc Đôi, Quỳnh Đôi và Kim Đôi. Trong
trường hợp một xã đôi ba thôn, mỗi thôn có lũy tre riêng và mỗi
thôn có sinh hoạt riêng với giếng của thôn, đình làng thôn, và đi
vào trong thôn phải đi qua cổng thôn xây dựng cũng như cổng
làng, chỉ mấy chữ đại tự khắc mé trên nói lên đó là cổng của
thôn nào. Gọi là sinh hoạt riêng, nhưng sinh hoạt vẫn phải phù
hợp với sinh hoạt chung của làng, lệ làng vẫn là lệ làng chung,
và những người lãnh đạo làng xã đều do các thôn bầu chung lên.
có nhiều làng không phải nhất xã nhị tam thôn, một xã chỉ là
một xã, nhưng ngoài xã chính ra, làng lại có thêm một ấp nhỏ,
ấp này vẫn ở trên địa phận làng, nhưng ở xa làng chính, do một
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
