39
Diện hình và Tổ chức
chỉ có dân nội tịch mới có quyền lợi dân đinh ở trong làng,
được phép tham gia việc làng, được bầu giữ các chức vụ trong
làng, được sung vào ban kỳ mục, được lên quan viên và quan
hệ nhất là được chia công điền công thổ.
Dân nội tịch trong làng tự chia ra làm nhiều bực, mỗi bực đều
có quyền lợi và nghĩa vụ khác nhau.
ChứC SắC
Trước hết phải kể các hàng chức sắc gồm những bậc khoa
mục chức tước, văn thì đậu tú tài hay có hàm cửu phẩm trở lên,
võ thì đậu cử nhân hay có hàm suất đội trở lên.
hươNg ChứC
Sau hàng chức sắc là các hương chức, còn đương làm việc
hoặc đã mãn nhiệm kỳ, nhưng không bị cách chức: tân, cựu
chánh, phó tổng, lý, phó trưởng, hương trưởng, khán thủ, trương
tuần. Hàng chức sắc còn kể cả những người bỏ tiền ra mua nhiêu
mua xã trong làng.
Thí SINh, KhóA SINh
Kế đến các Thí sinh, khóa sinh hoặc người trúng tuyển khảo
hạch ở những làng hiếm văn học. Dưới thời pháp thuộc, được dự
vào hàng thứ ba này những người đậu được bằng sơ học pháp
Việt trở lên. những ai đậu cao hơn bằng sơ học pháp Việt, có
thể được xếp vào hạng chức sắc.
QuAN VIêN
Ba hạng trên này hợp lại làm một, gọi là hội tư văn và gọi
là quan viên.
(1)
những người có chân quan viên được coi là danh giá trong
1. Phan Kế Bính, - Việt Nam phong tục, - Đông Dương Tạp chí 1914, 1915.
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
