41
Diện hình và Tổ chức
lên lão, khi năm mươi hoặc năm mươi lăm tuổi, nhiều làng gọi
là lên xỉ, và trong các cụ lên xỉ, có một cụ là trưởng xỉ. cụ này
nhiều tuổi nhất trong các cụ lên xỉ. Lên xỉ được dân làng tôn
là Bô lão. Trong các hàng bô lão cũng có sự phân biệt các cụ
thượng và các bô lão thường. Thường các cụ thượng là những
cụ từ 80 tuổi trở lên. nhiều làng tôn bốn cụ Thượng nhiều tuổi
nhất là Tứ trụ, gọi là cụ thượng nhất, cụ thượng nhì, cụ thượng
ba và cụ thượng tư.
DâN ĐINh
Dưới lão hạng là dân đinh.
Dân đinh
gồm tất cả nam công dân ở trong làng từ 18 đến 49
tuổi, mỗi người là một xuất đinh. Hạng 18 tuổi ở nhiều xã, như ở
làng Thị cầu, huyện Võ Giàng tỉnh Bắc ninh gọi là đại hạ, nghĩa
là những người dưới nhất được tham dự vào chốn đình trung.
TI ấu
Dưới dân đinh là hạng ti ấu.
Ti ấu
là hạng trẻ con, tuổi từ lên 6, lên 7 đến 17 tuổi. Hạng
ti ấu không được tham dự đình trung nhưng được dự vào hàng
phe, hàng giáp và hàng xóm. Tuy nhiên, không phải bất cứ
ti ấu nào cũng được tham dự, muốn tham dự, trước hết phải
lo đủ lệ làng nghĩa là bố mẹ phải xin cho con vào hàng phe,
hàng giáp, hàng xóm, rồi xin vào làng, khi xin vào làng phải
nộp lệ vong.
Với sáu hạng trên của dân nội tịch từ hàng chức sắc đến ti
ấu, ngôi thứ được phân chia để duy trì trật tự trong hương đảng.
Trong làng có sổ hương ẩm, cứ chiếu theo sổ này mà định ngôi
thứ. Trong ba bậc trên, các quan viên có thể vượt lên bậc cao
hơn thứ bậc cũ, còn ngoài ra dân đinh cứ theo thứ tự ghi trong
sổ mà tính ngôi thứ.
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
