20
Tìm hiểu phong tục Việt Nam qua Nếp cũ gia đình và Lễ - Tết – Hội hè
Tác giả: Toan Ánh – Nhà xuất bản Trẻ
máu mủ ruột thịt càng xa, vì vậy, không còn lệ phải để tang nhau.
LUÂN THƯỜNG
Theo Từ điển Hán Việt của Đào Duy Anh thì Luân thường là phép tắc
chính thường của loài người nên theo.
Trong gia đình, luân thường cấm người cùng họ nội không được lấy
nhau. Lấy nhau như vậy là loạn luân, luật pháp cấm mà tục lệ cũng cấm,
vả lại sự loạn luân rất tai hại cho nòi giống nữa.
Về họ ngoại, anh em con cô con cậu, con dì con già còn phải để tang
nhau không được lấy nhau. Kể từ anh em đời cháu trở đi có thể lấy nhau
được.
Ca dao có câu:
Cháu cậu mà lấy cháu cô,
Thóc lúa đầy bồ, giống má nhà ta.
Gia đình là căn bản của xã hội. Trên gia đình là gia tộc, nghĩa là người
trong thân thuộc với nhau.
Góp nhiều gia tộc mới thành làng xã, và từ làng xã đi lên mới có quốc
gia.
Nói cách khác, gia đình là đoàn thể nhỏ trong đoàn thể lớn là quốc gia.
Đối với quốc gia, con người có nghĩa vụ, thì đối với gia đình, con người
cũng có nghĩa vụ. Làm tròn nghĩa vụ đối với gia đình tức là giữ trọn một
phần nào nghĩa vụ đối với quốc gia.
Gia đình ngày nay tuy nhỏ hẹp hơn gia đình xưa nhưng trên gia đình còn
có gia tộc, và chính mối liên lạc gia tộc là một mối liên lạc đáng quý để
con người đỡ nhìn xã hội bằng một con mắt quá thiển cận.
Nếu gia đình là một bụi cây nhỏ, gia tộc là cả một khóm rừng, khóm
rừng che chở cho bụi cây, nhưng bụi cây dù nhỏ cũng góp phần vào để
làm cho khóm rừng thêm rậm rạp.
Muốn biết khóm rừng phải đi từ bụi cây, muốn hiểu xã hội phải đi từ gia
đình. Chính vì lẽ đó, muốn hiểu phong tục Việt Nam, phải bắt đầu từ
