Toan Ánh
130
BÀ PHAN THỊ THUẤN
Bà Phan Thị Thuấn người thời Lê mạt, là ái thiếp của
tướng Ngô Cảnh Hoàn coi đội quân tiền phong đời vua Lê
Cảnh Hưng.
Năm Bính Ngọ (1786) Ngô Cảnh Hoàn chống quân Tây
Sơn bị thua rồi chết trận tại Thúy Ái.
Vợ cả của tướng Hoàn không có con đã thí phát đi tu, nên
tuy là thiếp, bà vẫn được chồng coi như vợ cả. Vậy mà khi
ông chết, bà không tỏ vẻ gì là đau đớn, cứ thản nhiên như
không, cười nói vui vẻ mặc người chung quanh mai mỉa, và
cũng không phân trần phải trái. Người nhà ai cũng lấy làm lạ.
Khi quân Tây Sơn đã rút, bà cũng thu xếp mọi việc trong
nhà, dặn bảo trao lại cho các con, bà mới đến chùa Kiến Sơ
làng Phù Đổng, nơi bà vợ cả tu hành, làm một tuần chay tế
độ cho chồng.
Làm chay xong, bà cùng vợ cả và các con ra bờ sông Thúy
Ái, ở gần bến Thanh Trì, huyện Thanh Trì, tỉnh Hà Đông ngày
nay, nơi chồng bà đã tử trận, đặt bài vị làm lễ chiêu hồn cho
chồng. Mọi người kéo nhau ra xem đông như kiến.
Chiêu hồn chồng xong bà khóc suốt một đêm rồi ngày hôm
sau, bà ăn mặc chỉnh tề, quần áo lượt là, đeo hoa hột chải
