297
Thực hiện ebook:
Học thuật Phương Đông
www.hocthuatphuongdong.vn
•
Nguyễn Mạnh Bảo. - Dịch kinh Tân khảo.
•
Nha Công Tác Xã Hội Miền Thượng. - phong tục đồng bào
Thượng.
•
Thái Văn Kiểm. - Những nét đan thanh.
•
Lan Đình, phương Anh. - Lửa thiêng đạo màu.
PHỤ LỤC
NẾP CŨ: CON NGƯỜI VIỆT NAM (PHONG TỤC CỔ TRUYỀN)
“Nếp Cũ” con người Việt Nam là tập đầu của bộ sách lớn mà “từ mấy chục
năm nay” ông Toan Ánh mong ước dành cho phong tục Việt Nam: Sau tập
đầu bàn về “con người” Việt Nam, các tập sau sẽ đề cập về “tín ngưỡng”, “giao
tế xã hội”, “tập quán”.
Sau lời tựa của ông Lãng Nhân nhận xét chung về công trình của Toan Ánh
như là “một công trình cần phải có, để ghi lại cái gì sắp mất, cho ta có thể
nhận chân và vớt vát lại một vài giá trị cũ, những giá trị giúp ta hiểu được đôi
phần gốc rễ của hiện tại ngõ hầu chỉ cho ta hướng đi để xây dựng một tương
lai phù hợp với bản chất của dân tộc”, đến lượt tác giả cũng xác nhận rằng ở
Việt Nam “vẫn còn nhiều tục (mà) mọi tầng lớp đều muốn cố duy trì trước mọi
sự thay đổi của đất nước”, “vẫn có những phong tục lễ nghi riêng (...) đã tạo
nên con người Việt Nam với những đặc tính riêng đáng quí, khiến cho ta có tự
hào với thế giới”. (tr.4)
Vậy hoài bão của tác giả là “biểu dương tất cả những cái hay lạ của phong
tục Việt Nam”.
Vì tác giả là người miền Bắc, nên những phong tục kể lại trong Nếp Cũ
phần lớn là phong tục đã thịnh hành ở miền Bắc; vào đến Trung và Nam, thì
nếp sống, nếp nghĩ cổ truyền đã phai mờ hay bị pha loãng đi ít nhiều do các
ảnh hưởng Chàm, Khờ Me, Thượng. Có lẽ vì sự kiện đó nên tác giả đã có sáng
kiến cung cấp một số “tài liệu đọc thêm” về phong tục và các sắc dân thiểu số
nói trên (“Hôn lễ, tang lễ đồng bào Thượng”) để bạn đọc dễ bề so sánh.
“Nếp Cũ” dành riêng cho con người Việt Nam mà tác giả đã ngắm nhìn
trong viễn quan “từ nôi đến mộ”: nội dung tập sách dựa trên một cái đàn bố
cục rất hợp lý theo thứ tự các giai đoạn biến chuyển lớn của con người: trước
