36
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
năm nay lại nhiều hơn năm trước. Tục tin rằng đốt mã năm trước là mã biếu:
người chết nhận được đồ dùng của con cháu đốt trong ngày tiểu tường phải
đem biếu các ác thần để tránh những sự quấy nhiễu, cũng giống như ở trên
trần gian phải đút lót bọn tham quan ô lại để sống yên ổn.
Trước khi đốt mã, thường có cúng lễ ở ngay tại mộ người khuất, và những
mã cũng đem đốt ở ngay trước mộ. Những gia đình khá giả có làm chay ngay
tại mộ, mời tăng ni tới cúng và tụng kinh niệm phật trước khi đốt mã.
Cỗ bàn trong ngày giỗ hết cũng rất linh đình. Ngoài điều con cháu muốn
trả nợ miệng, con cháu còn nghĩ rằng từ trước tới ngày này hương hồn người
khuất còn luôn luôn phảng phất trong nhà, nhưng rồi đây sau lễ trừ phục,
người khuất sẽ thưa về thăm con cháu, bởi vậy con cháu muốn dâng ông cha
một tiệc thật là thịnh soạn trước lễ trừ phục.
Khách khứa trong ngày lễ đại tường cũng được mời rất đông. con cháu
muốn mọi người chứng kiến lòng thành của mình qua những cuộc cúng tế
và qua cỗ bàn, tượng trưng cho lòng thành của người sống đối với người
khuất.
Ngày đại tường hết, những ngày giỗ năm sau chỉ là những ngày giỗ
thường hay kỵ nhật, và việc cúng lễ sẽ cử hành như những người đã qua đời
trước. Bởi vậy ngày giỗ hết là ngày giỗ quan trọng nhất trong tất cả những
ngày giỗ đối với người qua đời.
Ngày Tiên thường
Ngày tiên thường là ngày trước ngày giỗ. Còn có nơi gọi là cáo giỗ, bởi
trong ngày tiên thường con cháu báo cáo cho người khuất sự cúng giỗ ngày
hôm sau.
Chỉ những ngày giỗ trọng mới có cáo giỗ, còn những ngày giỗ mọn con
cháu chỉ cúng ngày chính giỗ. các ngày giỗ trọng tức là ngày giỗ ông bà, cha,
mẹ, chồng, vợ.
Trong ngày tiên thường, người trưởng tộc làm lễ cáo với Thổ công ngày
hôm sau là ngày giỗ để xin phép Thổ công cho hương hồn người được cúng
giỗ về phối hưởng, và đồng thời cũng khấn xin Thổ công cho phép vong hồn
nội ngoại gia tiên nhà mình cùng về dự giỗ.
Đất có Thổ công, sông có Hà bá, có phép của Thổ công, hương hồn của
những người khuất mới được về trong nhà hưởng giỗ. Theo tín ngưỡng thì
