38
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
Một tằng tôn, huyền tôn gửi giỗ có thể chỉ gửi thẻ hương ngàn vàng, một
người cháu gửi cúng chú có thể gửi một vài cân trái cây hay một bó hoa cùng
vàng hương nén. con cháu thường gửi giỗ trọng hơn, vì đúng ra con cháu
phải chịu với trưởng chi họ phí tổn về làm giỗ. con cháu thường gửi giỗ bằng
tiền, kèm theo đồ lễ đáng giá, có khi là cả con lợn, có khi là cặp gà hay thúng
gạo nếp hay bất cứ một thứ gì để góp thêm vào việc làm giỗ.
Có người trong khi gửi giỗ lại lựa mua thức gì mà người chết khi sinh thời
ưa thích. Thí dụ người khuất lúc sống hay dùng mực Bắc Hải, thì ngày giỗ
con cháu cũng lựa mực Bắc Hải mang tới nhà người trưởng tộc để làm lễ
cúng.
Nhiều người ở xa, ngày giỗ không về được cũng cố mua đồ lễ gửi về người
trưởng tộc. Những người này, ngoài việc gửi giỗ còn làm lễ cúng vọng trong
ngày giỗ. Ta có câu con đâu cha mẹ đấy, là có ý nói con cái cúng giỗ ở đâu
thì hương hồn cha mẹ về đó phối hưởng.
Với tục lệ thờ cúng tổ tiên, việc cúng giỗ là một điều trong chữ hiếu. Người
ta thường băn khoăn nếu không về dự giỗ được, mặc dầu đã có cúng vọng.
câu nói trên chỉ là một câu an ủi người ở xa.
Có nhiều trường hợp người trưởng chi họ không nhận đồ lễ gửi giỗ của
một người nào, hoặc vì người này bất kính với tổ tiên hoặc vì người này cậy
của khinh thường người trưởng tộc.
Thật là một điều buồn cho người đi gửi giỗ không xong! Lẽ tất nhiên,
người đó cúng vọng, nhưng cúng vọng sao bằng cúng ở nhà người trưởng
tộc.
Những đồ lễ do các ngành thứ mang gửi giỗ, người trưởng tộc đều đem
cúng hết trong ngày giỗ. cúng xong, ăn không hết, người trưởng tộc sẽ chia
phần cho con cháu các ngành.
Ngày giỗ chính
Ngày giỗ chính tức là chính ngày kỷ niệm người chết qua đời. Người chết
đã mệnh một đúng ngày ấy năm xưa nên hàng năm con cháu nhớ ngày cúng
giỗ.
Suốt từ lúc cúng cáo giỗ ngày tiên thường cho đến hết ngày hôm sau, bàn
thờ lúc nào cũng có thắp hương. Tục tin rằng trong thời gian đó tổ tiên ngự
trên bàn thờ không thể để bàn thờ trong cảnh hương tàn khói lạnh được.
