40
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
người dân quê ưa chuộng.
Cũng như cỗ bàn được làm sẵn, trầu cau têm bổ sẵn, nước trà xanh cũng
được nấu sẵn để mỗi khi có khách chỉ việc vợi ra ấm.
Khách đã ăn trầu uống nước rồi, người nhà mời khách dự cỗ. Một mâm
cỗ dùng cho bốn người. Mỗi lần đủ bốn người khách, chủ nhà dọn một mâm
cỗ mời, nhưng không phải bất cứ bốn người nào cũng ngồi chung với nhau.
Khách đàn bà ngồi riêng, đàn ông ngồi riêng, người nhiều tuổi với người
nhiều tuổi, người ít tuổi với người ít tuổi. chủ nhà lại phải lựa những người
cùng địa vị hoặc địa vị xấp xỉ như nhau để mời vào một mâm, không thể mời
một anh cùng đinh ngồi cùng vị chức sắc được. các vị chức sắc không muốn
ngồi ngang hàng với hạng bạch đinh và những người bạch đinh cũng không
muốn chơi trèo ngồi léo lên cùng hàng với những người vai vế.
Cái trò rượu vào lời ra, nếu có sự ngồi lẫn như vậy, trách làm sao khỏi sự
khích bác, nói cạnh, nói khóe giữa các khách khứa khi rượu đã ngà ngà say.
Khách khứa tới ăn rầm rập vào giờ gia chủ đã mời. Để tránh sự đông đúc
hầu hạ không kịp, khách thường được mời làm từng đợt. Suốt ngày giỗ chính
thường có khách khứa ăn cỗ tới tận chiều.
Hương đèn trên bàn thờ luôn luôn thắp cháy để khách khứa tới lễ.
Buổi chiều khi khách đã vãn, gia trưởng mới cúng thêm tuần rượu nữa,
cũng có khi tuần cỗ nữa rồi lễ tạ xin hóa vàng.
Hóa vàng
Hóa vàng, còn gọi là nấu vàng tức là đem đốt những vàng mã, vàng nghìn
hoặc vàng giấy của con cháu gửi giỗ hoặc khách khứa mang tới. phải kể cả
những tấm hàng, những cuộn giấy đủ màu, tượng trưng cho những tấm vải,
con cháu đã mua cúng trong ngày giỗ, cũng được hóa cùng với vàng mã.
Trong suốt ngày giỗ, gia trưởng và con cháu rất vất vả nào phần đáp lễ,
nào phần tiếp khách, nhiều khi không có cả thì giờ ăn uống, nên ta có câu
đói ngày giỗ cha, no ba ngày Tết.
Cho đến khi hóa vàng ngày giỗ mới kể là xong. Lúc hóa vàng con cháu đổ
vào đống lửa một chén rượu cúng, chén rượu này như trên đã nói theo các
cụ, cốt để biến những vàng mã giấy trên dương gian thành vàng thật, đồ
dùng thật dưới âm phủ. người ta lại còn thường hơ một chiếc đòn gánh hoặc
một chiếc gậy trên ngọn lửa hóa vàng, có ý nói rằng các cụ sẽ dùng chiếc
