46
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
trong việc tế tự và cúng giỗ.
Mỗi họ đều có một nhà thờ Tổ. Giỗ Tổ cũng tại nhà thờ này.
Dầu có của hương hỏa, nhưng ngày giỗ tổ, như trên đã nói, các hàng con
cháu đều góp giỗ. Tiền cúng giỗ còn thừa sẽ dùng sắm sửa tự khí hay trang
hoàng nhà thờ.
Ngày giỗ tổ họ, trưởng các ngành chi họ đều có mặt, trừ trường hợp bất
đắc dĩ.
Nhiều họ lớn, trong ngày giỗ họ con cháu có mời phường bát âm tới tế
lễ.
Về số tiền chung để góp giỗ, thường tính theo đầu người, nhưng chỉ đàn
ông trên 18 tuổi mới phải góp, đàn bà và trẻ con được miễn. có nhiều họ con
gái không được dự giỗ họ, vì con gái khi lấy chồng sẽ thuộc về họ khác, con
dâu mới được tới dự giỗ.
Trong ngày giỗ họ sau những nghi lễ và sau bữa ăn, các trưởng chi thường
cùng nhau họp bàn công việc họ.
Ngày giỗ họ, không có mời khách khứa, chỉ có con cháu trong họ cúng lễ
và ăn uống với nhau. Tuy không mời khách, nhưng vì con cháu đông nên
ngày giỗ họ bao giờ cũng linh đình to tát.
Có họ to, nhân dịp ngày giỗ, làm như một ngày hội, có mời phường chèo,
phường múa hát cho con cháu xem.
Ngày giỗ họ là dịp duy nhất trong năm để cho cả họ họp mặt. Trong dịp
này, các vị có tuổi thường kể cho con cháu trong họ nghe những công trạng,
sự nghiệp của ông Tổ, lẽ tất nhiên là có nhiều điểm thêm bớt để con cháu
được lấy làm vẻ vang về ông Tổ mà họ cố noi gương.
Những người không ai cúng giỗ
Ngày giỗ đã là ngày kỷ niệm, tất nhiên con cháu phải nhớ ngày kỷ niệm
ấy mà cúng giỗ.
Vậy mà có những người không ai cúng giỗ! Đó là những người chết đường
chết chợ, không có bà con thân thích, hoặc là những người tuy có bà con
nhưng không phải dòng trực hệ. những người này là những người đã không
con lại không của. những người có của thường lấy một người cháu trong họ
để lập tự, nghĩa là lập người để hương khói cho mình. người được chọn lập
tự sẽ được thừa hưởng gia sản của người lập mình ăn thừa tự. Gia sản này
