82
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
thờ hoặc hoàn cảnh thuận tiện cho sự trú ngụ của một vị thần.
Có thể nói rằng chính tổ tiên chúng ta cũng là những vị thần che chở cho
con cháu, những vị thần đối với chúng ta chỉ làm thiện mà không làm ác.
Sở dĩ cần tìm hiểu Thần đạo trước khi bước sang các tôn giáo khác, sau
khi đã nói về thờ phụng tiên tổ.
Trước hết ta không tìm thấy ở Thần đạo một vị giáo chủ nào, hay trái lại
ta có thể thấy Thần đạo rất nhiều giáo chủ, mỗi vị thần có thể coi như một
vị giáo chủ. Sau nữa nghi thức cúng thần tương tự với nghi thức cúng lễ gia
tiên.
Khi cúng kiến một vị thần, tại gia đình chính vị gia trưởng là chủ lễ; tại
thôn xóm có các trưởng thôn, trưởng xóm, tại làng xã có các vị hương chức,
và ở trong nước thì có vua hoặc các quan thay mặt lo việc tế lễ. Không cần
phải có tu sĩ riêng như các tôn giáo khác; phật giáo có tăng ni, Lão giáo có
đạo sĩ, Thiên chúa giáo có thầy cả hoặc linh mục, Tin lành giáo có mục sư
v.v...
Những người hành tế về Thần đạo, gia trưởng, trưởng thôn, trưởng xóm,
hương chức, vua quan, chính là những người thay mặt tất cả những người
khác trong gia đình, trong thôn xóm, làng xã hoặc quốc gia.
Các vị thần linh
Khó có thể kể hết các vị thần linh. Mõi sức mạnh có thể là một vị thần,
mỗi nghề nghiệp có thần thánh riêng, mỗi địa phương cũng vậy, và đi sâu
hơn mỗi nơi đều có thể có một vị thần, trong nhà, trên ngọn cây, trên ngọn
núi, dòng sông v.v... cả đến thời gian cũng có thần riêng, mỗi năm một vị
thần gọi là Hành khiển đại vương, môi tháng ngày cũng vậy. Lại có thể được
coi là thần các linh thú, tức là một vài con vật, kể cả tứ linh: Long Ly Quy
phượng, đã có những hành động giúp đỡ hoặc có thể tác hại cho người ta
được; thần Bạch Hổ, thần Kim Quy... Một con vật có nghĩa, có khi cũng được
tôn thờ, ở đây sự tôn thờ không vì con vật mà chính là vì sự có nghĩa của con
vật.
Tục tin rằng tất cả các vị thần linh đều có ảnh hưởng đến đời sống, vận
mệnh của dân chúng, từ lúc con người vừa là một bào thai cho đến khi nhắm
mắt đi vào lòng đất. Tất cả các biến cố của đời người đều có thể do những
ảnh hưởng của thần linh: đau ốm, thi cử, cưới xin, khao vọng v.v...
