90
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
Như trên đã nói, những nhà không sung túc, chiếc khám được thay đổi
bởi một chiếc thùng, nhất là thùng sữa cũ, có dán giấy đỏ hết từ trong ra
ngoài.
Sự tích Thần Tài
Sở dĩ người ta thờ Thần tài ở xó xỉnh là do điển tích sau đây. Theo sự tích
này, Thần tài là một nữ thần, chứ không phải như các báo hằng vẽ một nam
thần với râu ria mỗi khi nói tới Thần tài gõ cửa một nhà nào trong các cuộc
xổ số kiến thiết.
Điển kể lại rằng:
Ngày xưa có một người lái buôn tên là Âu Minh, khi đi qua hồ Thanh Thảo
được Thủy thần cho một con hầu tên là như nguyện. Âu Minh đem như
nguyện về nuôi, trong nhà làm ăn phát đạt, chỉ vài năm là giàu to. Về sau
nhân một hôm ngày Tết, Âu Minh đánh như nguyện. Sợ hãi như nguyện chui
vào đống rác rồi biến mất. Từ đó nhà Âu Minh sa sút dần, chẳng mấy lúc mà
nghèo kiết.
Người ta bảo như nguyện là Thần tài và người ta lập bàn thờ để thờ như
nguyện. Từ đó, ngày Tết ta có tục kiêng hốt rác trong ba ngày đầu năm sợ
rằng hốt mất Thần tài ẩn trong đống rác đổ đi, thì sự làm ăn sẽ không phát
đạt tiến tới được suốt quanh năm.
Cúng Thần Tài
Nếu người ta chỉ cúng Táo quân trong những ngày sóc vọng, trong những
dịp giỗ Tết, thì trái lại người Việt nam cúng Thần tài quanh năm, vì ở đây
người Việt ta bắt chước theo người Trung Hoa.
Trong những ngày sóc vọng giỗ Tết, lễ cúng Thần tài cũng như lễ cúng
Táo quân trong những dịp đó, nghĩa là có khi cúng mặn và có khi là cả một
mâm cỗ. Trong những ngày thường lễ cúng Thần tài rất đơn giản, chỉ có trầu
nước và đôi khi có một đĩa trái cây.
Mỗi buổi chiều, lúc buông chiêu mộ, bàn thờ Thần tài được thắp hương
lên, có khi gia chủ khấn vái, có khi chỉ khấu thủ trước bàn thờ.
Chỉ trong những ngày sóc vọng, giỗ Tết, sự khấn vái của gia chủ mới cần
thiết.
Văn khấn Thần tài cũng như văn khấn Thổ công chỉ thay đổi chỗ cung
thỉnh...
