NGÀY CUỐI CÙNG CỦA MỘT TỬ TÙ - Trang 121

• Chú thích •

[1]

Toàn văn trong sách Han d’Islande chương XLVIII như sau:

“Tất cả đều bị kết án tử hình nhưng thời gian hoãn thi hành án
không được xác định. Đối với chúng ta là một đối tượng tò mò kỳ

lạ, đau đớn cho kẻ bất hạnh nào biết đích xác vào mấy giờ việc

hoãn thi hành án bị huỷ bỏ”.

[2]

Sorbonne: tiếng lóng là cái đầu.

[3]

Trouche: cái sọ, từ tục.

[4]

Papavoine là tên đã cầm dao đâm chết hai đứa bé trai trước

mặt mẹ chúng trong rừng Vincennes. Hắn đã bị chém đầu tháng
Ba năm 1825.

[5]

Bốn người âm mưu khởi nghĩa Charbonnerie ở La Rochelle

bị hành hình ngày 25 tháng Ba, 1825.

[6]

Charles Dauton, ba mươi nhăm tuổi, phạm tội giết cô và em

trai, chặt xác em ra từng mảnh rồi rải khắp Paris. Tên này đã bị

kết án tử hình ngày 25 tháng Hai 1815.

[7]

Louis Poulain, ba mươi chín tuổi bị chém đầu trên quảng

trường Grève ngày 2 tháng Tám 1817 vì đã bắn hai phát súng
vào vợ nhưng không trúng; chị ta bị hắn buộc tội là “hạnh kiểm
xấu”.

[8]

Tên thật là Pierre Louis Martin. Chính bản thân tác giả

(Victor Hugo) đã chứng kiến cảnh anh ta chịu nhục hình nhưng
ông đã không thể chịu được cảnh tượng đó đến phút chót.

[9]

Những tội phạm giết cha trước khi bị chém đầu còn bị chặt

đứt cổ tay phải bằng rìu.

[10]

Tiếng Pháp: guillotine (10 chữ).

[11]

Guillotine: máy chém, dựa theo tên người phát minh là