trăng (mà nó đã từ lâu lặn khuất khỏi ban công). Chỉ đến khi không còn
nghe thấy bất kỳ tiếng động nào từ ngoài vọng vào nữa, người khách mới lùi
ra xa Ivan một chút và cất giọng to hơn.
“Vâng, thế là vào một đêm giữa tháng Giêng, cũng mặc chiếc áo măng
tô đó, nhưng đã mất hết cúc,
tôi co quắp người vì lạnh đứng trong mảnh
sân nhà mình. Phía sau tôi là những đống tuyết phủ lấp cả các bụi tử đinh
hương, còn trước mặt và phía dưới là những ô cửa sổ được chiếu sáng yếu ớt
và bị màn che kín; tôi quỳ sát xuống chiếc cửa sổ đầu tiên và lắng nghe –
trong các gian phòng của tôi vang lên tiếng máy hát. Ðó là tất cả những gì
tôi nghe được. Nhưng tôi không thể nhìn thấy gì cả. Ðứng ở đó một lúc, tôi
bước qua cổng vườn đi ra ngõ phố nhỏ. Bão tuyết. Một con chó chạy xô vào
chân tôi làm tôi hoảng sợ. Tôi chạy sang phía bên kia đường. Cái lạnh và nỗi
sợ hãi trở thành người bạn đồng hành thường xuyên của tôi, đã làm cho tôi
phát điên lên. Tôi không còn nơi nào để đi nữa, và điều đơn giản nhất, tất
nhiên, là đâm đầu xuống dưới bánh tầu điện ở ngay trên đường phố mà con
ngõ hẻm của tôi đổ ra. Từ xa, tôi đã trông thấy những chiếc hộp đóng băng
sáng trưng đó và nghe tiếng rít rùng rợn của chúng trên đường thép giá lạnh.
Nhưng anh bạn hàng xóm thân mến ạ, nỗi sợ đã thấm vào từng tế bào cơ thể
của tôi. Và tôi cũng sợ tàu điện hệt như sợ con chó kia. Ðúng vậy. trong cả
khu nhà này không một ai có bệnh nặng hơn căn bệnh của tôi, tôi xin cam
đoan như vậy với anh.”
“Nhưng anh có thể cho cô ấy biết tin”, Ivan nói, tỏ vẻ thông cảm với
người bệnh đáng thương, “hơn nữa, cô ấy còn giữ tiền của anh kia mà? Cô
ấy tất nhiên vẫn còn giữ chứ?”
“Ðiều đó anh không phải nghi ngờ, tất nhiên nàng vẫn còn giữ. Nhưng
hình như anh chưa hiểu tôi? Hay là đúng hơn, tôi đã mất đi cái khả năng mô
tả một điều gì đó, cái khả năng mà tôi đã từng có trước đây. Hơn nữa, tôi
thật không tiếc nó lắm, vì rằng nó không cần cho tôi nữa. Nếu như tôi viết,
thì trước mặt nàng, – người khách sùng kính nhìn ra phía bóng đêm – sẽ là
lá thư từ nhà thương điên đến. Chẳng lẽ có thể gửi thư đi từ một địa chỉ như
