ra, lướt nhanh từng trang một, cố gắng định hướng, cố gắng thoát ra khỏi
cảm giác mịt mù của chính bản thân mình, và ông ta cố gắng nói như ông ta
đã từng nói. Điều đó là không thể. Ông ta vội xin lỗi chúng tôi, rồi gọi một
cốc nước, run run cầm cốc nước đó uống, rồi thốt ra một loạt những câu
chữ lộn xộn, rồi lại tự nhắc lại những gì đã nói trước đó, và lại luống cuống
xem lại đống ghi chép... Từng phút trôi qua, ông ta càng trở nên không tự lo
liệu được, bị lạc lối sâu hơn, càng trở nên bối rối, lúng túng và xấu hổ. Sự
căng thẳng khiến mồ hôi đầm đìa trên trán ông, ông vội lau bằng chiếc khăn
tay đã ướt mèm. Ngồi phía dưới chứng kiến sự thất bại đó, khán giả chúng
tôi cảm thấy xao động, thông cảm với ông ta đồng thời cũng rất thất vọng.
Chúng tôi cũng cảm thấy thật sự xấu hổ và đồng cảm với ông ấy. Nhưng
thay vì chấm dứt bài nói ở đó, ông ta lại bướng bỉnh tiếp tục nói, rất lúng
túng, lại đọc những ghi chép, xin lỗi khán giả và uống nước. Tất cả mọi
người, ngoại trừ ông ta đều cảm thấy rằng bài nói đó sắp đi đến chỗ không
thể chịu đựng nổi, vì thế chúng tôi thật sự cảm thấy được giải thoát khi ông
ta ngồi xuống và chấm dứt cuộc chiến đấu chết người của mình. Và đó là
một buổi ngồi nghe nói chuyện khó chịu nhất mà tôi từng tham dự, và ông
ta là người diễn thuyết đáng xấu hổ và bị bẽ mặt nhất mà tôi từng gặp. Ông
ấy thực hiện bài nói của mình mà không có sự chuẩn bị chu đáo; ông ấy bắt
đầu mà không biết mình sẽ nói gì, và ông ta kết thúc bài nói mà không biết
mình đã nói những gì.
Ý nghĩa của câu chuyện trên là như sau: “Khi kiến thức của một người
lộn xộn, không rõ ràng, người đó có càng nhiều kiến thức, anh ta sẽ càng dễ
nhầm lẫn các suy nghĩ với nhau”. Đó là những gì Herbert Spencer đã từng
nói.
Không một người bình thường nào lại bắt đầu xây nhà khi chưa có một
chút kế hoạch nào; nhưng tại sao anh ta lại bắt đầu trình bày một bài diễn
văn khi chưa có một đề cương hoặc chương trình dù là mơ hồ nhất?
Một bài diễn văn như một chuyến đi biển có mục đích rõ ràng và vì thế
phải có một kế hoạch cụ thể. Người nào bắt đầu mà không có kế hoạch sẽ
chẳng đi đến đâu cả.
