là một trăm người khác có những bản thảo dang dở đóng bụi trong các ngăn
kéo. Và đằng sau mỗi người trong số đó là một trăm người khác đang mơ
mộng rằng - một ngày nào đó - họ sẽ viết một cuốn sách. Riêng bạn thì chỉ
nghe nói đến những tác giả thành công (ngày nay, nhiều người trong số họ
còn tự xuất bản sách của mình), mà không nhận ra rằng thành công trong
văn chương khó đạt được đến thế nào. Thực tế đó cũng áp dụng với giới
nhiếp ảnh gia, doanh nhân, nghệ sĩ, vận động viên, kiến trúc sư, những
người đoạt giải Nobel, những người dẫn chương trình truyền hình, và những
người đẹp trong các cuộc thi nhan sắc. Giới truyền thông hoàn toàn không
có hứng thú đào bới quanh khu mộ của những kẻ không thành công. Đó
cũng không phải là phận sự của họ. Để tránh sập bẫy thành kiến sống sót,
chính bạn phải tự đào sâu tìm hiểu.
Bạn cũng sẽ gặp phải thành kiến sống sót khi giải quyết chuyện tiền nong
hay rủi ro: hãy hình dung bạn của bạn thành lập một công ty mới. Bạn nằm
trong nhóm các nhà đầu tư tiềm năng, và nhận thấy một cơ hội thực sự: đây
có thể là một Google thứ hai. Có thể bạn sẽ gặp may mắn. Nhưng thực tế là
gì? Kịch bản dễ xảy ra nhất chính là công ty đó thậm chí còn không thể
bước qua vạch xuất phát. Kịch bản thứ hai dễ xảy ra hơn là công ty đó sẽ bị
phá sản trong vòng ba năm. Trong số các công ty sống sót qua ba năm đầu
này, phần lớn không bao giờ phát triển đến hơn mười nhân viên. Nếu như
thế, bạn chớ nên mạo hiểm đầu tư số tiền mồ hôi nước mắt của mình hay
sao? Không nhất thiết như vậy. Nhưng bạn nên hiểu rằng thành kiến sống
sót ấy đang hiện hữu, bóp méo tỷ lệ thành công một cách tinh vi.
Ta hãy lấy ví dụ là chỉ số bình quân công nghiệp Down Jones. Chỉ số này
chỉ bao gồm những người sống sót tuyệt đối mà thôi. Các doanh nghiệp nhỏ
và thua lỗ không thể nào gia nhập thị trường chứng khoán, nhưng lại chiếm
phần lớn trong tổng số các doanh nghiệp. Chỉ số chứng khoán không thể
hiện nền kinh tế của một quốc gia. Tương tự như thế, báo chí cũng không
đưa tin về tất cả các nhạc sĩ. Và bạn cũng nên cẩn trọng với số lượng đông
đảo các cuốn sách và diễn giả thuyết trình về thành công: những người
không thành đạt chẳng bao giờ viết sách hay diễn giảng về các thất bại của
họ.
