vào cách diễn đạt - sống sót hoặc tử vong - mà người trả lời đưa ra những
quyết định hoàn toàn khác nhau.
Một ví dụ khác: các nhà nghiên cứu cho một nhóm người hai lựa chọn về
thịt, “99% không có chất béo”, và có “1% chất béo”, rồi yêu cầu họ chọn
loại nào tốt cho sức khỏe hơn. Bạn có thể đoán ra họ chọn gì không? Chuẩn
rồi: người trả lời xếp hạng loại thịt thứ nhất là có lợi cho sức khỏe hơn, mặc
dù cả hai loại không khác gì nhau. Tiếp đến là lựa chọn giữa “98% không
chất béo” và “1% chất béo”. Một lần nữa, hầu hết người trả lời vẫn chọn loại
thứ nhất, mặc dù nó chứa nhiều chất béo hơn.
Đánh bóng là một loại hình đóng khung ý nghĩa phổ biến. Theo nguyên
tắc của nó, giá một loại cổ phiếu sụt giảm trở thành một sự “điều chỉnh”. Giá
một vụ sáp nhập quá cao được gọi là “có thiện chí”. Trong mọi khóa học
quản trị, thật kỳ diệu khi một vấn đề rắc rối được chuyển hóa thành một “cơ
hội” hoặc một “thách thức”. Một người bị sa thải nghĩa là đang “đánh giá lại
sự nghiệp của mình”. Một người lính tử nạn - cho dù là vì vận đen hay do
sai lầm ngu ngốc - trở thành một “anh hùng chiến tranh”. Diệt chủng được
tuyên truyền thành “thanh lọc dân tộc”. Một cú hạ cánh khẩn cấp thành
công, ví dụ như trên sông Hudson, được ca tụng là một “chiến thắng của
ngành hàng không”. (Chẳng phải một cú tiếp đất bài bản xuống đường bay
lại không nên được coi là một chiến thắng lớn hơn của ngành hàng không
hay sao?)
Bạn đã bao giờ đọc thật kỹ tờ giới thiệu các sản phẩm tài chính - chẳng
hạn như Quỹ hoán đổi danh mục (ETF)? Nhìn chung tờ quảng cáo mô tả khả
năng sinh lời của sản phẩm này trong mấy năm gần đây, tính từ năm mà
đường cong tăng trưởng là đẹp nhất. Đây cũng là đóng khung ý nghĩa. Một
ví dụ đơn giản khác chính là một lát bánh mì. Tùy thuộc vào cách nó được
đóng khung ý nghĩa, chiếc bánh mì có thể là “mang tính biểu tượng” hoặc là
hình hài “đích thực” của Chúa, nó có thể gây chia rẽ một tôn giáo, như
chuyện đã xảy ra hồi thế kỷ XVI với phong trào Cải cách Tin Lành.
Đóng khung ý nghĩa còn được tận dụng có hiệu quả trong thương mại.
Hãy nghĩ đến những chiếc xe đã qua sử dụng. Bạn bị dẫn dắt để chỉ tập
