Khi bạn biện minh cho hành vi của mình, bạn nhận được nhiều sự bao
dung và giúp đỡ hơn. Lý do bạn đưa ra hợp lý hay vô lý cũng chẳng thành
vấn đề. Chỉ cần thêm vào hai chữ “bởi vì” là đủ. Một tấm biển thông báo:
“Chúng tôi đang cải tạo đường cao tốc vì bạn!” là hoàn toàn thừa. Đội bảo
dưỡng sao có thể có mặt trên đường cao tốc vì lý do nào khác? Nếu bạn
không để ý, thì bạn sẽ nhận thấy ngay chuyện gì đang xảy ra khi ngước ra
ngoài cửa xe. Thế nhưng thông tin đó vẫn cứ trấn an bạn và làm bạn người
giận. Dù sao thì, chẳng có gì gây bực mình hơn là bị bưng bít thông tin.
Tại cửa A57 sân bay JFK, máy bay sắp khởi hành thì một thông báo vang
lên: “Hành khách chú ý. Chuyến bay 1234 bị hoãn ba tiếng.” Tuyệt vời. Tôi
liền bước đến quầy để hỏi rõ ngọn ngành. Và tôi trở về chỗ mà không được
khai sáng thêm chút nào. Tôi đã rất bực bội: “Sao họ dám để chúng tôi chờ
đợi mà không nêu lý do?” Một hãng hàng không khác tử tế hơn thông báo:
“Chuyến bay 5678 bị hoãn vì các lý do liên quan đến vận hành.” Một lý do
vớ vẩn nhất có thể có, nhưng cũng đủ để trấn an hành khách.
Có vẻ như mọi người bị nghiện hai chữ “bởi vì” - nghiện tới mức chúng
ta dùng nó ngay cả khi không cần thiết. Nếu bạn làm lãnh đạo, chắc chắn
bạn đã từng chứng kiến điều này. Nếu bạn không hô hào khích lệ nhân viên
làm việc vì mục tiêu chung, động lực của nhân viên sẽ giảm sút. Bạn sẽ
chẳng thành công nếu nói mục đích của công ty giày của bạn chính là sản
xuất giày dép. Không đâu, ngày nay điều tối quan trọng là phải đưa ra những
mục tiêu lớn lao hơn và hàm ý sâu xa, chẳng hạn như: “Chúng tôi muốn giày
dép của mình tạo ra một cuộc cách mạng trên thị trường” (dù cho điều này
có nghĩa là gì). “Đệm giày tốt hơn vì một thế giới tốt hơn” (dù điều này có
nghĩa là gì). Hãng giày Zappo thì tuyên bố họ làm trong ngành kinh doanh
hạnh phúc (dù điều này có nghĩa là gì).
Nếu như thị trường chứng khoán tăng hay giảm chỉ 0,5%, bạn sẽ không
bao giờ nghe thấy các nhà bình luận thị trường chứng khoán đưa ra lý do
thực sự - rằng đó là tạp âm, là đỉnh điểm của vô số dao động thị trường.
Không hề: người ta muốn nghe một lý do thiết thực, và các nhà bình luận
cũng rất vui lòng đưa ra một lý do nào đó. Dù họ đưa ra lời giải thích nào thì
